Badania profilaktyczne u dzieci w 1. roku życia

Pierwszy rok życia dziecka to bardzo intensywny czas. Niemowlę szybko rośnie i zdobywa nowe umiejętności. Zanim jednak maluszek skończy roczek, czeka go kilka wizyt u pediatry. Podczas nich lekarz będzie oceniał, czy Twój szkrab prawidłowo przybiera na wadze i dobrze się rozwija. Poznaj zatem kalendarz profilaktycznych badań dziecka od narodzin aż do 12. miesiąca życia.

Badania po narodzinach dziecka

Kiedy dziecko przyjdzie na świat, zespół medyczny w szpitalu sprawdza stan zdrowia noworodka. Chwilę po porodzie położna, lekarz pediatra lub neonatolog oceniają według skali Apgar m.in. zabarwienie skóry, czynność serduszka, odruchy noworodkowe, napięcie mięśni i oddech małego pacjenta oraz wagę i wzrost. Dziecko w ciągu 24 godzin otrzymuje również pierwsze szczepionki (przeciwko gruźlicy i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B).

Maluszka czekają też tzw. przesiewowe badania ogólne (nazywane skriningowymi), które pozwalają jak najwcześniej wykryć ewentualne choroby wrodzone (niedoczynność tarczycy, wady metabolizmu, mukowiscydozę czy fenyloketonurię). Im wcześniej zostaną zdiagnozowane, tym szybciej można podjąć leczenie. Badanie polega na pobraniu krwi z pięty dziecka. Szkrab ma też wykonywane badanie słuchu i wzroku. Dodatkowo, jeżeli jest podejrzenie konfliktu serologicznego, to po porodzie z pępowiny pobierana jest krew, aby to sprawdzić. W pierwszej dobie życia dziecka może wystąpić u niego żółtaczka, co jest zupełnie normalne. W takiej sytuacji dziecko poddawane jest fototerapii pod specjalną lampą UV.

Patronażowa wizyta położnej i wybór pediatry

Kiedy mama i dziecko wracają ze szpitala, w ciągu 48 godzin od wypisu powinna się odbyć tzw. patronażowa wizyta położnej. Podczas takiej konsultacji pielęgniarka może m.in. pomóc ocenić stan zdrowia maluszka i mamy, doradzić w kwestiach karmienia piersią i opieki nad dzieckiem. To dobry czas, aby zadawać nurtujące pytania i zasięgnąć pomocy specjalisty. Zanim noworodek skończy miesiąc, należy zapisać go do przychodni i wybrać pediatrę, u którego czeka Was co najmniej 7 kontrolnych wizyt. Te powinny odbyć się w 1. roku życia dziecka.

Kontrolne wizyty u pediatry w 1. roku życia dziecka

Pierwsza wizyta u pediatry powinna odbyć się już w 1. miesiącu życia maluszka. Lekarz najczęściej sprawdza podczas niej m.in. wielkość ciemiączka, obwód główki, brzuszek, narządy płciowe i oczy dziecka. Podczas wywiadu lekarskiego możesz rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące np. niemowlęcych dolegliwości, snu czy zasad karmienia. Już na pierwszej wizycie dziecko może dostać skierowanie do poradni preluksacyjnej, aby specjalista skontrolował bioderka i stópki maluszka oraz wykonał USG przezciemiączkowe. Podczas drugiej wizyty (między 6. a 8. tygodniem) lekarz powinien ocenić, czy u niemowlaka zanikają odruchy noworodkowe i poinformować Cię o szczepieniach zalecanych oraz dodatkowych.

Trzecia wizyta (między 3. a 4. miesiącem) to doskonały czas, aby z pediatrą omówić zasady zbliżającego się rozszerzania diety maluszka. W tym czasie dziecko powinno już zacząć komunikować się z otoczeniem, dlatego jeżeli zauważysz, że np. niemowlę nie odwraca główki w kierunku dźwięków, nie próbuje jej unosić lub się nie uśmiecha, skonsultuj to z lekarzem.

Podczas czwartej wizyty (między 5. a 6. miesiącem) możesz poprosić o fachową pomoc przy rozszerzaniu diety dziecka. Kolejne rutynowe kontrole powinny odbyć się w 7. i 9. miesiącu – kiedy dziecko zaczyna pełzać i raczkować, a potem doskonali te umiejętności. Regularne spotkania z pediatrą kończy bilans roczniaka (gdy dziecko ma 12. miesięcy), będący ważnym podsumowaniem najbardziej intensywnego etapu rozwoju. Lekarz powinien sprawdzić wtedy, czy Twoje dziecko potrafi już chodzić, wypowiada pierwsze słowa i mieści się w siatkach centylowych.

Nieco inaczej wygląda kwestia badań profilaktycznych u wcześniaków. Lekarze muszą bowiem dokładniej sprawdzić, na ile organizm maluszka zdążył się rozwinąć w łonie mamy. Mały bohater, któremu spieszyło się na świat, już w szpitalu przechodzi zwykle więcej badań. Specjaliści dbają bowiem o to, by na bieżąco monitorować jego stan. Także już po opuszczeniu szpitala możecie dostać zalecenie, by na wizytach kontrolnych stawiać się z maluszkiem częściej, niż ma to miejsce w wypadku dzieci urodzonych o czasie. Taki harmonogram badań przedstawi Wam lekarz, który indywidualnie dopasuje terminy i wskazania do potrzeb Waszego małego wojownika. 

Badania profilaktyczne u dzieci

Twoje dziecko straciło apetyt, jest apatyczne, szybko schudło albo przytyło? Takie objawy należy skonsultować z pediatrą, który może zalecić wykonanie dodatkowych badań profilaktycznych. Być może otrzymacie skierowanie na pobranie krwi u niemowlaka, pobranie próbki moczu lub kału. Badania laboratoryjne wykonuje się, by pomóc postawić diagnozę i wykryć np. stany zapalne w organizmie maluszka, zakażenia czy obecność pasożytów.

Jak przygotować się do badań?

Aby pobrać próbkę moczu, kup w aptece specjalny woreczek, który przykleja się do krocza dziecka. Wcześniej trzeba dokładnie umyć i osuszyć okolice intymne maluszka. U starszego szkraba możesz spróbować zebrać środkowy strumień moczu do wyjałowionego pojemnika. Mocz trzeba dostarczyć do analizy tego samego dnia.

Przed pobraniem krwi podawaj dziecku dużo wody do picia. Maluszek nie musi być na czczo. Pielęgniarka u małych dzieci najczęściej pobiera próbkę krwi z paluszka lub z główki. Spróbuj przed ukłuciem odwrócić uwagę szkraba od igły, która może być podwodem strachu i płaczu.

Jeżeli lekarz zlecił zbadanie kału dziecka, spróbuj do pojemnika z apteki zebrać kupkę z pieluszki niemowlaka. Użyj do tego dołączonej szpatułki. Próbkę trzeba dostarczyć tego samego dnia do laboratorium. Pamiętaj, że niektóre badania (np. te pomagające wykryć pasożyty) trzeba powtarzać w kilkudniowych odstępach.

Dlaczego regularne wizyty u pediatry i badania profilaktyczne dzieci są bardzo ważne?

Jeżeli podczas wizyty pediatra zauważy jakieś nieprawidłowości w rozwoju, od razu skieruje Twoje dziecko do odpowiedniej poradni i specjalisty (np. okulisty, neurologa, alergologa lub kardiologa) lub zleci wykonanie profilaktycznych badań. Lekarz powinien podpowiedzieć Ci również, jak możesz wspierać rozwój fizyczny, psychiczny i emocjonalny Twojego maluszka czy odpowiednio go karmić, dlatego zadawaj jak najwięcej pytań podczas takich rutynowych kontroli.

Poznaj więcej szczegółów, które dotyczą badań dziecka w 1. roku życia. Pobierz nasz e-book i miej go zawsze pod ręką (w telefonie albo wydrukowany i powieszony w widocznym miejscu). Z nami nie przeoczysz żadnej kontrolnej wizyty!