Rozwój psychiczny i emocjonalny niemowlaka

To, co Twój maluszek wyniesie z domu, zaowocuje w jego dorosłym życiu. Rozwój psychiczny i emocjonalny dziecka trwa wiele lat. W pierwszych miesiącach życia maluszek uczy się budować relacje z rodzicami, rodzeństwem czy rówieśnikami, które będzie pielęgnował i zgłębiał w kolejnych latach życia. Podpowiadamy, co należy robić, aby ukształtować małego człowieka, jednocześnie dbając o jego emocjonalność i psychikę.

Rola rodziców w rozwoju psychicznym i emocjonalnym dziecka

Kiedy na świat przychodzi maluszek, za jego zdrowie, bezpieczeństwo i rozwój odpowiadają rodzice. Mama i tata mają duży wpływ na to, jak ukształtuje się psychika niemowlaka oraz jego emocje. Kontakt skóra do skóry (kangurowanie) najpierw z mamą po porodzie, a potem z tatą, kołysanie, przytulanie, całowanie małych stópek oraz wspólne chwile z rodzicami spędzone na karmieniu, kąpieli i pielęgnacji to dla dziecka niesamowicie ważne spotkanie z emocjami, miłością oraz bliskością po narodzinach. To także najlepsza podstawa do budowania innych relacji w późniejszym życiu.

Dzięki rodzicom dziecko doświadcza i uczy się relacji międzyludzkich, oni są dla maluszka wzorem do naśladowania i powtarzania drobnych gestów. Od mamy i taty w dużej mierze zależy to, czy dziecko będzie potrafiło poradzić sobie z emocjami i uczuciami, które pozna na przestrzeni najbliższych miesięcy oraz lat, czy w przyszłości uwierzy we własne możliwości i nawiąże relacje z rówieśnikami i osobami z jego otoczenia.
 

Rozwój inteligencji emocjonalnej u niemowlaka

Twój niemowlak w pierwszych miesiącach życia będzie komunikować kilka podstawowych stanów emocjonalnych: radość, złość, smutek, zadowolenie, strach, lęk, nieśmiałość oraz zawstydzenie. Zdolność do wyrażania tych emocji jest wrodzona. Na początku dziecko będzie okazywało to, co czuje za pomocą płaczu, a wraz z rozwojem zacznie łączyć stany emocjonalne np. z gestykulacją i mimiką.

Dzięki kolejnym skokom rozwojowym, kształtowaniu się mózgu oraz ciągłej nauce maluszek będzie mógł rozwinąć się emocjonalnie. Obserwacje otaczającej go rzeczywistości, kontakty z bliskimi i nauka nowych emocji sprawią, że niemowlak zacznie wyrażać to, co czuje, i podkreślać swoją osobowość.
 

Rozwój psychiki u niemowlaka

Jeśli chodzi o sferę psychiki, na początku maluszek okazuje uczucie frustracji i gratyfikacji. Dziecko lubi być nagradzane i denerwuje się, jak czegoś nie dostaje, gdy tego bardzo się domaga. Jest jeszcze niedojrzałe i nie potrafi radzić sobie z niezadowoleniem. Z czasem niemowlę uczy się także, czym jest głód i sytość, zimno oraz ciepło czy ból i jego brak. Do zadań rodziców należy zaspokajanie tych potrzeb w taki sposób, aby dziecko czuło się bezpieczne i kochane. Bliski kontakt z mamą i tatą jest na tym etapie bardzo ważny. Na bazie tej pierwotnej więzi dziecko będzie później budować relacje z innymi ludźmi. Do maluszka z każdym kolejnym dniem po porodzie docierają kolejne nowe bodźce z zewnątrz, a rozwój psychiczny dziecka nierozerwalnie wiąże się z dojrzewaniem całego układu nerwowego.

Między 2. a 6. miesiącem rozwijają się zdolności poznawcze i motoryczne dziecka. Bobas ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową, a potem także pamięć. Co ciekawe, dopiero w 8. miesiącu odkrywa swoją tożsamość i zaczyna rozumieć, że nie tworzy jedności z mamą. W tym czasie pojawia się lęk separacyjny i strach przed rozłąką z rodzicem. Dziecko staje się ciekawe świata, popada w zdumienie i uczy się wyrażać swoje zdanie oraz potrzeby. Różne doświadczenia, przeżycia i ważne wydarzenia z życia pomogą maluszkowi w zdobywaniu nowych umiejętności i będą kształtować go jako człowieka.
 

Jak wspierać rozwój emocjonalny i psychiczny dziecka?

Wspierając rozwój emocjonalny swojego dziecka, zwiększasz szanse na to, że maluszek poradzi sobie w życiu, będzie czuł się spełniony i szczęśliwy. Jak zatem dbać o emocje i psychikę niemowlaka? Przede wszystkim podaruj dziecku mnóstwo czułości oraz miłości. Okazuj uczucia, ale też panuj nad własnymi emocjami i ucz maluszka, jak ma postępować w danej sytuacji.

Reaguj także na to, kiedy Twoje dziecko wyrazi stan swojego ducha. Gdy będzie smutne, przytul i ucałuj je. Kiedy będzie się cieszyło, razem z nim się śmiej. Jeżeli coś dziecku się uda, naucz maluszka klaskać w rączki. To tylko niektóre drobne gesty, które mają wielką moc i pozwalają rozwijać się Twojemu małemu odkrywcy.

Zaspokajaj potrzeby dziecka

Twój niemowlak w pierwszych miesiącach ma nieco ograniczone możliwości, aby komunikować się ze światem. To, co czuje, na początku wyraża grymasem i płaczem, a po kolejnych skokach rozwojowych uczy się gaworzyć, zaczyna pokazywać na przedmioty paluszkiem, a potem próbuje wypowiadać pierwsze słowa. Twoim zadaniem jest reagowanie i zaspokajanie potrzeb dziecka. Od tych najprostszych, jak zaspokojenie głodu i komfortu suchej pieluszki, aż po potrzebę bycia kochanym czy rozumianym.

Aby maluszek mógł zdrowo się rozwijać pod względem fizycznym i psychicznym, potrzebuje Twojego nieustannego wsparcia, opieki, troski i rodzicielskiej uwagi. Kiedy dziecko zacznie stawiać pierwsze kroki, rozbudzi się w nim nieodparta ciekawość świata, którą możesz zaspokajać poprzez wspólne zabawy edukacyjne oraz obserwację otoczenia. Tym sposobem będziesz uczyć przez zabawę i dasz to, co najcenniejsze – swój czas!
 

Codzienna rutyna – czy na pewno jest aż taka zła?

Powtarzalność pewnych czynności dla osoby dorosłej może być męcząca i po prostu nudna. A jak codzienna rutyna wpływa na Twoje dziecko? Okazuje się, że rytm dnia, który wyznaczają pory karmienia, spacery, drzemki i zabawy, jest bardzo potrzebny, aby maluszek mógł poczuć się bezpiecznie.

Wbrew pozorom taka monotonia pozwala dziecku utrwalić pewne ramy i poczuć się pewnie w świecie, który każdego dnia je zaskakuje i pozwala na odkrywanie nowych umiejętności. To dlatego Wasze małe tradycje i domowe rytuały (np. czytanie bajek) są bardzo ważne, ponieważ pomagają niemowlakowi, a potem także Juniorowi zrozumieć otaczający świat i oswoić się z nim.

Każde dziecko rośnie w oczach, a jego rozwój w 1. roku życia jest bardzo intensywny. To, jaką osobą w dorosłym życiu będzie Twój maluszek, zależy w dużej mierze także od Ciebie. Mamy nadzieję, że dzięki naszym kilku wskazówkom będziesz wiedzieć, jak zadbać o jego emocje i psychikę. Nie zapominaj także o wspieraniu rozwoju ruchowego i sensorycznego Twojego szkraba, aby dziecko rozwijało się prawidłowo pod każdym względem.

Pamiętaj, że to jednak zdecydowanie nie koniec kształtowania się osobowości dziecka. Przed Wami jeszcze wiek poniemowlęcy, który potrwa aż do 3. roku życia maluszka, a w nim nauka nowych zasad, samodzielności i czas na nowe emocje, takie jak: upór, negację i protest.

 Pytania i odpowiedzi

1. Jak można wspierać rozwój rocznego dziecka?

Rodzice mają ogromny wpływ na rozwój swojego Maluszka. Wraz z wiekiem Twoje Dziecko będzie coraz bardziej zainteresowane odkrywaniem otaczającego go świata. W okolicach pierwszych urodzin dzieci zaczynają bardzo aktywnie się przemieszczać, często stawiają też pierwsze kroki, przy których początkowo potrzebują pomocy rodziców, aby nabrać pewności siebie. W tym czasie Twój Maluszek będzie również coraz śmielej wyrażać swoje zdanie oraz okazywać emocje – zarówno pozytywne, jak i negatywne. Aby wesprzeć swoją roczną pociechę możesz organizować dla dziecka zabawy pomagające w poznawaniu kształtów i kolorów, a także nowych dźwięków i słów. To także czas, w którym warto doceniać wszystkie nowe umiejętności Maluszka – Twoje Dziecko widząc Twoją radość będzie powtarzać je wielokrotnie, utrwalając w sobie nowe nawyki.