Różyczka w ciąży

Wirus różyczki jest niebezpieczny dla maluszka. Największe niebezpieczeństwo pojawia się w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy kształtują się najważniejsze organy dziecka. Gdy dojdzie do zakażenia na początku ciąży, różyczka zaatakuje zarówno mamę, jak i płód, który jeszcze nie ma własnej odporności i nie potrafi obronić się przed wirusem. Aby nie doprowadzić do zakażenia, najlepszą profilaktyką jest szczepienie na różyczkę przed ciążą poprzedzone badaniem przeciwciał IgG.

Objawy różyczki – na co zwrócić uwagę?

Wirus różyczki atakuje zazwyczaj dzieci. Oczywiście zdarzają się również zakażenia u osób dorosłych, którzy wcześniej nie zachorowali na tę chorobę zakaźną, a także tak zwane „reinfekcje”, czyli zakażenia osób które chorowały lub były szczepione, ale mają niskie miano przeciwciał IgG. Objawy różyczki są dosyć łagodne i pojawiają się po około 14-21 dniach od zakażenia. Aby się zakazić, wystarczy kontakt z osobą chorą (tzw. droga kropelkowa lub kontakt płciowy). 

Podejrzewasz u siebie różyczkę? Oto jej charakterystyczne objawy:

• różyczka na początku przypomina przeziębienie
• mogą wystąpić bóle mięśni, ból gardła, gorączka i złe samopoczucie
• węzły chłonne czasami nieco się powiększają
• na skórze pojawia się bladoróżowa wysypka
• charakterystyczne plamki lub grudki powstają na twarzy, a następnie w ciągu 24 godzin na całym ciele, utrzymują się około 3 dni
• po wysypce nie pozostają blizny i przebarwienia, tak jak ma to miejsce podczas ospy wietrznej

Uwaga! Aż 20-50% przypadków różyczki ma przebieg bezobjawowy!

Wirus różyczki w ciąży

Różyczka zaliczana jest do chorób z grupy TORCH (czytaj „torcz”), które są niebezpieczne dla płodu. Zakażenie wirusem różyczki w I trymestrze to powód do obaw, ponieważ u dziecka może wystąpić zespół różyczki wrodzonej (CRS – congenital rubella syndrome), czyli wady wrodzone i uszkodzenia wielonarządowe. Objawy to m.in. triada Gregga, czyli wady serduszka, zaburzenia słuchu i wzroku. Niekiedy pojawiają się również zaburzenia w rozwoju umysłowym dziecka i małogłowie. 

Objawy CRS mogą pojawić się również ze sporym opóźnieniem, nawet po 2-4 latach od narodzin maluszka. Zalicza się do nich m.in. cukrzycę, zapalenie tarczycy, niedobór hormonu wzrostu i zaburzenia zachowania. Mimo dużego ryzyka wystąpienia powikłań warto pamiętać, że nie każde zakażenie u płodu wiąże się z wystąpieniem CRS. 

Leczenie różyczki w ciąży

W chwili obecnej nie istnieją leki umożliwiające leczenie zakażenia wirusem różyczki. Stosuje się jedynie postępowanie objawowe – najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne. W przypadku zachorowania na różyczkę w ciąży lub nawet kontaktu z zakażoną osobą, należy bezzwłocznie ustalić wiek ciąży i stan odporności kobiety na wirusa wywołującego chorobę. Podanie immunoglobuliny nie eliminuje, ale może zmniejszyć ryzyko zachorowania. 
 

Szczepienie na różyczkę przed ciążą

Aby nie doprowadzić do zarażenia się wirusem różyczki w ciąży, ważna jest profilaktyka w formie ochronnych szczepień jeszcze przed ciążą. Gdy planujesz dziecko, a nie chorowałaś jeszcze na różyczkę, warto się zaszczepić. Jeżeli nie pamiętasz, czy w dzieciństwie przebyłaś tę infekcję, możesz to sprawdzić w laboratorium. Zrób przesiewowe badanie serologiczne (czyli badanie krwi z oznaczeniem poziomu przeciwciał różyczki klasy IgG). Poziom przeciwciał powyżej 10-15 IU/ml uznawany jest za poziom ochronny. 

Jeśli będziesz miała skierowanie od lekarza rodzinnego, badanie wykonasz bezpłatnie. Jeśli przeciwciała IgG nie zostaną wykryte lub ich poziom będzie zbyt niski – co oznacza brak odporności, powinnaś się zaszczepić, a zajście w ciążę planować po upływie miesiąca po szczepieniu, aby nie przenieść wirusa różyczki na dziecko. 
 

Jeżeli już jesteś w ciąży – szczepienie przeciwko różyczce jest przeciwwskazane! W takim przypadku unikaj kontaktu z chorymi osobami. Gdy tylko zauważysz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub lekarzem specjalistą chorób zakaźnych.