Ciekawostki, przesądy, zabobony – fakty i mity o ciąży

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jakie są najpopularniejsze mity żywieniowe w ciąży?
• Mity ciążowe związane z podróżowaniem – co nie jest prawdą?
• Jakie są mity o ciąży, które dotyczą wyglądu przyszłej mamy i uprawiania sportu?
• Przesądy i zabobony ciążowe, czyli w co wierzyły nasze babcie?

Już od pierwszych tygodni ciąży przyszła mama może zetknąć się z wieloma zaleceniami. Jedne są oparte na wnikliwych badaniach i medycznej wiedzy, a inne to powtarzane od wieków zabobony 
i przesądy. Aby uniknąć niepotrzebnego stresu i w spokoju oczekiwać na maluszka, poznajcie mity… i fakty na temat ciąży.

Mity żywieniowe w ciąży

Na ten temat powstało bardzo wiele nieprawdziwych informacji, które przyszłym rodzicom potrafią spędzać sen z powiek. Zazwyczaj te błędne przekonania dotyczą tego, co może jeść, 
a czego powinna unikać przyszła mama. Często kobiety w ciąży słyszą też zabobony związane 
z ich nietypowymi zachciankami. Oto kilka przykładów!

Mit: Kobieta w ciąży musi jeść za dwoje 
Jeszcze do niedawna ten mit był powtarzany z pokolenia na pokolenie. Dzisiaj wiadomo, że to stwierdzenie nie ma żadnych podstaw, a przyszła mama powinna jeść nie „za dwoje”, a „dla dwojga”. Zapotrzebowanie kaloryczne – w porównaniu do okresu przed zajściem w ciążę – zwiększa się znacząco dopiero w II trymestrze o około 260 kcal, a w III trymestrze o 500 kcal. Warto to uwzględnić w planowaniu jadłospisu, zwracając jednocześnie szczególną uwagę na jakość diety, która powinna być bogata w białko, zdrowe tłuszcze oraz witaminy i składniki mineralne.

Mit: W ciąży nie wolno jeść serów i sushi
Ten mit   ma w sobie trochę prawdy. Kobiety w ciąży powinny unikać serów… ale tylko tych 
z niepasteryzowanego mleka (np. pleśniowych). Brak pasteryzacji oznacza, że dany produkt nie był poddany działaniu wysokich temperatur, w związku z czym może zawierać beztlenowe bakterie (np. Listeria monocytogenes), potencjalnie groźne dla rozwijającego się dziecka. Najbezpieczniej będzie więc wybierać sery, które mają w składzie wyłącznie mleko opisane jako „pasteryzowane”.   W przypadku sushi trzeba wykluczyć wyłącznie kawałki z surową lub wędzoną rybą, w której mogłyby znajdować się np. pasożyty. Przyszła mama może jednak spokojnie spożywać np. futomaki z pieczonym łososiem.

Mit: Nie wolno pić kawy w ciąży
Kofeina w dużych ilościach nie działa korzystnie, ale jej umiarkowane spożycie w ciąży 
(np. w postaci filiżanki kawy dziennie) nie stanowi zagrożenia dla dziecka. Według WHO bezpieczna ilość kofeiny w przypadku przyszłych mam wynosi do 300 mg na dobę. Warto pamiętać, że ten składnik znajduje się też w herbacie i yerba mate. Alternatywą dla małej czarnej zawsze   może być np. kawa bezkofeinowa, a najlepszym sposobem na ugaszenie pragnienia zawsze jest woda.

Mit: Zachcianki żywieniowe przyszłej mamy zdradzają płeć dziecka
Bardzo popularny przesąd mówi, że na podstawie ochoty na konkretne produkty można stwierdzić, jaka będzie płeć dziecka. Jedzenie słodkich rzeczy ma oznaczać, że kobieta spodziewa się dziewczynki, a apetyt na kwaśne i słone potrawy – wskazywać na chłopca. W rzeczywistości zachcianki u ciężarnej na słodkie lub słone produkty wynikają głównie z hormonalnych zmian 
w jej organizmie. Smak na ogórki kiszone albo na czekoladę nie ma więc żadnego związku z płcią maluszka.

Mit: Zgaga w ciąży to znak, że dziecko będzie mieć bujne włosy
To jeden z najczęstszych mitów ciążowych, który nie ma nic wspólnego z przyszłą fryzurą   Waszego maluszka. Zgaga wynika głównie z ucisku powiększającej się macicy na żołądek przyszłej mamy, który cofa swoją kwaśną treść do przełyku. Na te nieprzyjemne dolegliwości, które potrafią pojawić się już w pierwszych tygodniach ciąży, wpływa też zwiększona produkcja progesteronu i estrogenu. Aby poradzić sobie z uczuciem pieczenia w gardle, można sięgnąć po domowe sposoby. Pomóc może np. jedzenie migdałów, które potrafią przynieść ulgę.
 

Mity ciążowe związane 
z podróżowaniem

Wiele przyszłych mam zastanawia się, czy podróżowanie w ciąży jest bezpieczne. Wokół tego tematu krąży mnóstwo   nieprawdziwych informacji, które często budzą niepotrzebny lęk. 
O czym zazwyczaj mowa?

Mit: W trakcie ciąży nie powinno się latać samolotem
Loty samolotem nie są zakazane, jeżeli ciąża rozwija się prawidłowo. Najbezpieczniejszym momentem na podniebną podróż jest II trymestr. W I trymestrze lekarze odradzają latanie ze względu na ryzyko pojawienia się krwawień, a w III – w obawie przed wystąpieniem porodu przedwczesnego. Jeśli ciąża przebiega bez komplikacji, większość linii lotniczych pozwala na podróżowanie do 36. tygodnia. U wielu przewoźników przyszła mama od 33. tygodnia powinna   mieć ze sobą zaświadczenie lekarskie o braku medycznych przeciwskazań do odbycia lotu.

Mit: W ciąży lepiej unikać zapinania pasów podczas jazdy autem
To prawda, że widocznej ciąży można podróżować samochodem bez zapiętych pasów. Ten przepis ruchu drogowego ma na celu zapewnienie kobiecie większego komfortu podczas jazdy. Nie jest to jednak najlepsze rozwiązanie ani dla przyszłej mamy, ani dla jej dziecka, dlatego eksperci zachęcają, aby stosować specjalny adapter. Dzięki niemu podczas ewentualnego wypadku – lub silniejszego hamowania w trakcie jazdy – zarówno kobieta, jak i dziecko są chronieni, jednak nacisk pasa zostaje przesunięty z brzucha na miednicę, co jest o wiele bezpieczniejsze dla maluszka. Adapter to więc dobra inwestycja – można go kupić za naprawdę nieduże pieniądze, także z drugiej ręki.

Mity ciążowe dotyczące wyglądu i uprawiania sportu

Wiele osób sądzi, że farbowanie i obcinanie włosów na czas ciąży najlepiej odłożyć, a o sporcie trzeba zapomnieć. To nieprawda!   

Mit: Przez całą ciążę nie wolno farbować i obcinać włosów
Jeszcze do niedawna wszystkie środki koloryzujące miały w składzie drażniący amoniak, dlatego ze zmianą odcienia włosów zalecano wstrzymać się aż do końca ciąży. Aktualnie większość farb trwałych i półtrwałych nie zawiera tego składnika, a w sklepach można znaleźć naturalne, ziołowe zamienniki tradycyjnych produktów do koloryzacji. Czasami zaleca się, aby dla bezpieczeństwa unikać farbowania w I trymestrze. Później przyszła mama może zapisać się do fryzjera na zmianę koloru w dowolnym momencie ciąży, może też postawić na domową koloryzację. Jeśli chodzi o obcinanie włosów – nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań. W ciąży odradza się   jedynie wykonywanie keratynowego prostowania włosów czy trwałej ondulacji. 

Mit: Kobieta w ciąży nie powinna uprawiać sportu  
Wręcz przeciwnie! Jeśli nie ma przeciwwskazań, umiarkowana aktywność fizyczna jest korzystna dla przyszłej mamy i jej dziecka. Sport pomaga w utrzymaniu dobrej kondycji, zmniejsza ryzyko cukrzycy ciążowej, a nawet poprawia samopoczucie. Najlepiej postawić na spacery, jogę dla ciężarnych czy pływanie. Dla bezpieczeństwa zalecane jest unikanie sportów kontaktowych i nadmiernego wysiłku. Mitem jest jednak to, że przyszła mama nie może jeździć na rowerze. Jeżeli lekarz nie widzi przeciwwskazań, a kobieta nie jest jeszcze w zaawansowanej ciąży, nie trzeba rezygnować z tej formy aktywności.

Ciążowe przesądy i zabobony, w które wierzyły nasze babcie 

W czasach, kiedy nie było internetu, liczne przesądy i zabobony ciążowe przekazywane były z ust do ust. Dzisiaj wciąż jeszcze niektóre z mitów można usłyszeć np. od starszych pokoleń. W co dokładnie kiedyś wierzono?

Mit: Kształt brzucha wskazuje na płeć dziecka
Badanie USG stało się w Polsce popularne dopiero w połowie lat 90. ubiegłego wieku. Wcześniej nie było możliwości, aby sprawdzić, jaka jest płeć maluszka. Wówczas przewidywano to po wyglądzie ciążowego brzucha. Jeśli był on szpiczasty i wysoko osadzony, kobieta miała spodziewać   się chłopca, a jeśli znajdował się nisko – dziewczynki. Dzisiaj to już wyłącznie przesąd, ponieważ wiemy, że kształt brzucha zależy od wielu czynników – np. budowy ciała przyszłej mamy, liczby ciąż, a nawet położenia dziecka.

Mit: W ciąży nie wolno nosić korali, bo dziecko urodzi się z zaciśniętą pępowiną wokół szyi
To absolutna nieprawda, że noszenie przez przyszłą mamę biżuterii na szyi może spowodować owinięcie się dziecka pępowiną.   Gdy maluszek przychodzi na świat ze sznurem pępowinowym zaciśniętym dookoła szyi, najczęściej jest to związane z jego intensywnymi ruchami w brzuchu mamy, niską ilością płynu owodniowego, ciążą mnogą albo po prostu długą pępowiną. 

Mit: Jeśli przyszła mama spojrzy przez dziurkę od klucza, to dziecko będzie mieć zeza
Zez u noworodka lub u niemowlaka ma uwarunkowania genetyczne lub jest wadą nabytą. Niestety kiedyś ta wiedza nie była powszechna, a powtarzany zabobon stał się doskonałym wytłumaczeniem tego, dlaczego maluszek ma problemy ze wzrokiem.    

Mit: Dziecko będzie mieć znamię, jeśli w ciąży mama się czymś oparzy 
To kolejny przesąd, który nie ma żadnego naukowego uzasadnienia. Powstawanie znamion u noworodków związane jest z genetyką i czynnikami rozwojowymi, a nie urazami mamy w trakcie ciąży. 

Jak sami widzicie, wokół ciąży narosło wiele mitów, które często budzą niepotrzebny niepokój i lęk w przyszłych rodzicach. Jeśli i u Was pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, warto je skonsultować z lekarzem, aby nie popadać w bezpodstawny strach. Zamiast wierzyć zabobonom i przesądom, postawcie na sprawdzone informacje poparte medyczną wiedzą i doświadczeniem specjalistów.