Niedoczynność tarczycy w ciąży

Tarczyca to gruczoł produkujący trijodotyroninę (T3) oraz tyroksynę (T4), czyli hormony, które regulują pracę poszczególnych narządów. Gdy ich stężenie we krwi jest zbyt małe, oznacza to, że mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy. Pamiętaj, że tarczycę do pracy pobudza hormon tyreotropowy (TSH), produkowany przez przysadkę mózgową. Poziom TSH oraz T3 i T4 są ze sobą wzajemnie powiązane. Jeżeli hormonów tarczycy jest we krwi za mało, wzrasta stężenie hormonu tyreotropowego. Jeśli jest ich za dużo – stężenie TSH we krwi maleje. 

Niedoczynność tarczycy a ciąża

Do około 10.-12. tygodnia ciąży tarczyca dziecka nie produkuje jeszcze własnych hormonów, więc ich źródłem jest wyłącznie Twoja tarczyca. I choć później produkcja T3 i T4 u dziecka wzrasta, to jednak aż do porodu będzie ono korzystało z Twoich hormonów. Niedoczynność tarczycy w ciąży może sprawiać, że dziecko otrzyma ich mniej niż potrzebuje, a są one niezbędne m.in. do prawidłowego rozwoju jego mózgu.

Niedoczynność tarczycy może mieć wpływ nie tylko na rozwój dziecka, ale także na przebieg ciąży i porodu. Wiąże się ją m.in. z występowaniem niedokrwistości (anemii) w ciąży, nadciśnienia tętniczego, ale również ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnego porodu, oddzielenia się łożyska oraz krwawienia poporodowego. 

Niedoczynność tarczycy – przyczyny

Niedoczynność tarczycy w ciąży może mieć wiele przyczyn. Może być skutkiem m.in. choroby Hashimoto, niedoczynności podwzgórza oraz niedoczynności przysadki mózgowej, a także leczenia choroby Gravesa-Basedowa (objawiającej się nadczynnością tarczycy).

U niektórych kobiet niedoczynność tarczycy bywa również spowodowana niedoborem jodu. Pierwiastek ten jest podstawowym składnikiem hormonów produkowanych przez tarczycę. Na terenach nadmorskich jod występuje w sposób naturalny w powietrzu, znaleźć go można również w żywności: rybach, owocach morza oraz soli jodowanej. Dostępne są również wody mineralne zawierające jod.

Niedoczynność tarczycy – objawy

Objawy niedoczynności tarczycy w ciąży nie są zbyt charakterystyczne. Zaliczają się do nich: stałe poczucie zmęczenia, nadmierna senność, problemy z koncentracją, nieuzasadniony przyrost masy ciała, bladość i suchość skóry oraz zaparcia. Jeżeli niedoczynność tarczycy nie jest nasilona, może nie dawać żadnych symptomów. Dodatkowo wiele z wymienionych objawów pokrywa się z objawami ciąży, dlatego u kobiet spodziewających się dziecka ważne jest wykonywanie badań w kierunku chorób tarczycy.

Podstawą diagnostyki niedoczynności tarczycy w ciąży jest oznaczenie poziomu hormonu tyreotropowego, który reguluje pracę tarczycy. Norma TSH w ciąży jest różna w zależności od trymestru ciąży i nie ma tu niestety jednolitych rekomendacji, zarówno polskich, jak i zagranicznych. 

• W I trymestrze uznaje się za normę stężenie TSH do 2,5 mIU/l.
• W II oraz III trymestrze jest to już 3,5mIU/l.

Badanie poziomu TSH ginekolog zleca zwykle już podczas pierwszej wizyty ciążowej, na początku I trymestru. 

Niedoczynność tarczycy – leczenie

Niedoczynność tarczycy w ciąży musi być oczywiście odpowiednio leczona. Jeśli lekarz stwierdzi u Ciebie to schorzenie, lekiem z wyboru jest preparat zawierający syntetyczną lewotyroksynę, która działa podobnie do hormonu wydzielanego przez tarczycę.

Pamiętaj, że lekarz może zlecać Ci wykonywanie badań określających stężenie hormonów tarczycy we krwi nawet co kilka tygodni – jest to konieczne, by na bieżąco modyfikować dawkę przyjmowanego leku.