Tarczyca to gruczoł produkujący trijodotyroninę (T3) oraz tyroksynę (T4), czyli hormony, które regulują pracę poszczególnych narządów. Gdy ich stężenie we krwi jest zbyt małe, oznacza to, że mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy. Pamiętaj, że tarczycę do pracy pobudza hormon tyreotropowy (TSH), produkowany przez przysadkę mózgową. Poziom TSH oraz T3 i T4 są ze sobą wzajemnie powiązane. Jeżeli hormonów tarczycy jest we krwi za mało, wzrasta stężenie hormonu tyreotropowego. Jeśli jest ich za dużo – stężenie TSH we krwi maleje.
Niedoczynność tarczycy a ciąża
Do około 10.-12. tygodnia ciąży tarczyca dziecka nie produkuje jeszcze własnych hormonów, więc ich źródłem jest wyłącznie Twoja tarczyca. I choć później produkcja T3 i T4 u dziecka wzrasta, to jednak aż do porodu będzie ono korzystało z Twoich hormonów. Niedoczynność tarczycy w ciąży może sprawiać, że dziecko otrzyma ich mniej niż potrzebuje, a są one niezbędne m.in. do prawidłowego rozwoju jego mózgu.
Niedoczynność tarczycy może mieć wpływ nie tylko na rozwój dziecka, ale także na przebieg ciąży i porodu. Wiąże się ją m.in. z występowaniem niedokrwistości (anemii) w ciąży, nadciśnienia tętniczego, ale również ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnego porodu, oddzielenia się łożyska oraz krwawienia poporodowego.
Ważne
Niedoczynność tarczycy bywa przyczyną problemów z płodnością. Zbyt niskie stężenie hormonów tarczycy może zaburzać owulację oraz regularność cykli miesiączkowych. Z kolei u panów niedoczynność tarczycy negatywnie wpływa na jakość nasienia.
Niedoczynność tarczycy – przyczyny
Niedoczynność tarczycy w ciąży może mieć wiele przyczyn. Może być skutkiem m.in. choroby Hashimoto, niedoczynności podwzgórza oraz niedoczynności przysadki mózgowej, a także leczenia choroby Gravesa-Basedowa (objawiającej się nadczynnością tarczycy).
U niektórych kobiet niedoczynność tarczycy bywa również spowodowana niedoborem jodu. Pierwiastek ten jest podstawowym składnikiem hormonów produkowanych przez tarczycę. Na terenach nadmorskich jod występuje w sposób naturalny w powietrzu, znaleźć go można również w żywności: rybach, owocach morza oraz soli jodowanej. Dostępne są również wody mineralne zawierające jod.
Ważne
Zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia kobiety w ciąży oraz w okresie karmienia powinny spożywać około 250 mikrogramów jodu na dobę. Możliwe jest dostarczenie takiej ilości z dietą (np. 1 litr wody mineralnej z jodem i 100 g dorsza), ale nie jest to łatwe. Zalecana jest więc standardowa suplementacja 200 mikrogramów jodu u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących.
Niedoczynność tarczycy – objawy
Objawy niedoczynności tarczycy w ciąży nie są zbyt charakterystyczne. Zaliczają się do nich: stałe poczucie zmęczenia, nadmierna senność, problemy z koncentracją, nieuzasadniony przyrost masy ciała, bladość i suchość skóry oraz zaparcia. Jeżeli niedoczynność tarczycy nie jest nasilona, może nie dawać żadnych symptomów. Dodatkowo wiele z wymienionych objawów pokrywa się z objawami ciąży, dlatego u kobiet spodziewających się dziecka ważne jest wykonywanie badań w kierunku chorób tarczycy.
![sleeping pregnant woman](/sites/default/files/inline-images/spiaca-kobieta-w-ciazy.jpg)
Podstawą diagnostyki niedoczynności tarczycy w ciąży jest oznaczenie poziomu hormonu tyreotropowego, który reguluje pracę tarczycy. Norma TSH w ciąży jest różna w zależności od trymestru ciąży i nie ma tu niestety jednolitych rekomendacji, zarówno polskich, jak i zagranicznych.
- W I trymestrze uznaje się za normę stężenie TSH do 2,5 mIU/l.
- W II oraz III trymestrze jest to już 3,5mIU/l.
Badanie poziomu TSH ginekolog zleca zwykle już podczas pierwszej wizyty ciążowej, na początku I trymestru.
Ważne
U sporej grupy kobiet w ciąży występuje tzw. subkliniczna niedoczynność tarczycy. Jest to stan, w którym badania wykazują podwyższone stężenie TSH, ale jednocześnie prawidłowy poziom wolnych, niezwiązanych z białkami, hormonów tarczycy (T3 oraz T4) we krwi. Brak jest również objawów klinicznych lub są one bardzo słabe. Wówczas diagnozę stawia się na podstawie wyników badań hormonalnych.
Niedoczynność tarczycy – leczenie
Niedoczynność tarczycy w ciąży musi być oczywiście odpowiednio leczona. Jeśli lekarz stwierdzi u Ciebie to schorzenie, lekiem z wyboru jest preparat zawierający syntetyczną lewotyroksynę, która działa podobnie do hormonu wydzielanego przez tarczycę.
![pills during pregnancy](/sites/default/files/inline-images/tabletki-w-ciazy.jpg)
Pamiętaj, że lekarz może zlecać Ci wykonywanie badań określających stężenie hormonów tarczycy we krwi nawet co kilka tygodni – jest to konieczne, by na bieżąco modyfikować dawkę przyjmowanego leku.
Konsultacja merytoryczna:
DR N. MED. M.SC. JAKUB RZEPKA
Specjalista położnictwa i ginekologii
II Klinika Położnictwa i Ginekologii CMKP
Szpital Bielański w Warszawie
![Baby&Me_banner_rejestracyjny z wózkiem Baby&Me_banner_rejestracyjny z wózkiem](/sites/default/files/styles/card_large_mobile/public/card_image/2024-02-01_baby_me_banner_rejestracyjny_z_wozkiem.jpg?h=5ff2e7dc&itok=SrPc7eYn)
Dołącz do programu Nestlé Baby&me i poznaj wszystkie benefity, które dla Ciebie przygotowaliśmy.
Nestlé Baby&me umożliwia konsumentom wystawianie opinii o swoich produktach i zapewnia dostęp do wystawianych przez konsumentów opinii o swoich produktach, jednakże na ten moment Nestlé Baby&me nie może zapewnić, czy publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.