Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie

Mimowolny wyciek moczu przez cewkę moczową to tzw. nietrzymanie moczu. Może się ono pojawić u przyszłych mam, które są już w zaawansowanej ciąży. Zdarza się, że problem nasila się dopiero po rozwiązaniu. Wyjaśniamy, dlaczego nietrzymanie moczu dotyka kobiety i w jaki sposób walczyć z tą nieprzyjemną dolegliwością w trakcie ciąży i po porodzie.

Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie nie musi wykluczać kobiety z życia towarzyskiego i normalnego funkcjonowania. Istnieją sposoby, aby zmniejszyć dyskomfort i usprawnić działanie mięśni odpowiedzialnych za trzymanie moczu.

Nietrzymanie moczu w ciąży

Na nietrzymanie moczu w ciąży ma wpływ kilka czynników. Jedną z przyczyn są zmiany hormonalne w organizmie kobiety. Niektóre hormony sprawiają, że mięśnie dna miednicy rozciągają się i są bardziej luźne, co nie sprzyja kontrolowaniu wypływu moczu. Rozluźniająco na mięśnie działa m.in. progesteron i relaksyna, których stężenie we krwi w ciąży rośnie. Problem nietrzymania moczu pojawia się najczęściej w III trymestrze, gdy macica jest już bardzo duża, a mięśnie dna miednicy są osłabione i mogą nie spełniać odpowiednio swoich funkcji.

Oprócz tego rosnąca macica może uciskać pęcherz moczowy ciężarnej, który zaczyna się w niekontrolowany sposób sam opróżniać. Może wystąpić tzw. wysiłkowe nietrzymanie moczu, do którego dochodzi np. podczas kichania, schylania się lub nawet niewielkiego wysiłku.

Nietrzymanie moczu w ciąży a infekcje

Nietrzymanie moczu i parcie na pęcherz może pojawić się również podczas zapalenia pęcherza i infekcji intymnych. Aby uniknąć tych problemów, należy dbać o higienę intymną. Warto też pić dużo wody, aby usprawnić filtrację nerek. Należy również zapobiegać zaparciom – by uniknąć silnego parcia podczas oddawania stolca i uciskania pełnych jelit na pęcherz, co może dodatkowo osłabiać mięśnie dna miednicy.
 

Nietrzymanie moczu po porodzie – przyczyny 

Problem nietrzymania moczu może pojawić się dopiero po porodzie. Częściej dolegliwość dotyka kobiety, które rodziły naturalnie. Podczas 2. fazy porodu, kiedy pojawiają się skurcze parte, mięśnie oraz więzadła dna miednicy rozluźniają się i mocno rozciągają – szczególnie wtedy, gdy dziecko ma dużą masę urodzeniową. Dodatkowym niekorzystnym schorzeniem, które może przyczynić się do problemów z nietrzymaniem moczu, jest otyłość.

Panie, które miały cesarskie cięcie, nieco rzadziej skarżą się na nietrzymanie moczu, ale nie oznacza to, że problem w ogóle ich nie dotyczy. Do zmian anatomicznych i funkcjonalnych mięśni dna miednicy w ciąży dochodzi na długo przed porodem. Już sama ciąża trwająca powyżej 20 tygodni jest czynnikiem ryzyka wystąpienia nietrzymania moczu.

Dbanie o higienę przy nietrzymaniu moczu w ciąży i po porodzie

Nieprzyjemny zapach moczu i uczucie wilgoci to skutki nietrzymania moczu. Można jednak sobie z nimi radzić. Wystarczy używać wkładek urologicznych lub chłonnych podpasek, aby uniknąć przykrych sytuacji. Należy pamiętać, aby często je zmieniać, ponieważ ciepło oraz wilgoć to idealne środowisko dla bakterii, które mogą powodować infekcje dróg moczowych lub rodnych. Zatem prawidłowa higiena intymna to podstawa. 

Nietrzymanie moczu nie znika po porodzie – co robić?

Kobiety w ciąży, ale i mamy po porodzie, które zaobserwowały u siebie nietrzymanie moczu, mogą ćwiczyć mięśnie dna miednicy, wykonując tzw. ćwiczenia mięśni Kegla. Ćwiczenia są bardzo proste. Wystarczy napinać i rozluźniać mięśnie pochwy i odbytu. Czynność warto powtarzać w krótkich ostępach czasu. To sprawi, że mięśnie staną się mocniejsze, co przełoży się m.in. na poprawę kontroli mikcji (oddawania moczu), a nawet stosunków seksualnych. Ważna jest też redukcja masy ciała, zaniechanie palenia, uregulowanie posiłków i podaży płynów.

Gdy ćwiczenia mięśni Kegla nie pomogą, a po ciąży problem nietrzymania moczu nie zniknie do 6 miesięcy, warto pomyśleć o konsultacji ze specjalistą. Fizjoterapeuta pomoże w doborze odpowiednich ćwiczeń. Lekarz urolog lub ginekolog może zaproponować np. leki na nietrzymanie moczu po ciąży i porodzie. 

Stosuje się również elektrostymulację krocza, aby poprawić siłę mięśni, terapię behawioralną, trening pęcherza, biofeedback, masaż medyczny bądź używanie ciężarków dopochwowych do ćwiczeń mięśni dna miednicy. Gdy problem jest bardzo nasilony, zdarza się, że przeprowadzana jest operacja, która polega na wprowadzaniu specjalnych taśm między tkanki krocza, które podtrzymują cewkę moczową i pomagają jej prawidłowo funkcjonować. 

Gdy pojawi się problem nietrzymania moczu w ciąży lub po porodzie, nie należy bagatelizować tej dolegliwości. Choć może być nieco wstydliwa, należy przezwyciężyć to uczucie i skonsultować się z urologiem bądź ginekologiem. Warto też ćwiczyć mięśnie Kegla (bez względu na to, czy jest się jeszcze w ciąży czy nie), aby wzmocnić mięśnie i więzadła dna miednicy.

   Pytania i odpowiedzi

1. Jak mam odróżnić wody płodowe od nietrzymania moczu w ciąży?
Aby odróżnić te dwa płyny, należy zaobserwować ich kolor i zapach. Płyn owodniowy ma najczęściej słodki zapach i lekko różowy kolor. Z kolei mocz charakteryzuje silny zapach amoniaku i słomkowy odcień.

2. Jakie podpaski stosować podczas nietrzymania moczu w ciąży?
Jeżeli doskwiera Ci nietrzymanie moczu w ciąży, użyj chłonnych wkładek lub podpasek urologicznych, które stworzone są dla osób z takim problemem. Najlepiej wybierać produkty z bawełnianą powłoczką, która nie będzie podrażniała Twoich okolic intymnych.

3. Kiedy powinno minąć nietrzymanie moczu w ciąży?
Zazwyczaj wysiłkowe nietrzymanie moczu ustępuje samoistnie w ciągu 6 miesięcy po porodzie. Gdy poziom hormonów wróci do normy, a wraz z nim poprawi się napięcie mięśniowe, problem znika. Gdy tak się nie zadzieje, należy skonsultować się ze specjalistą – najlepiej z urologiem lub fizjoterapeutą uroginekologicznym.