Aktualne standardy opieki okołoporodowej w pigułce

Jak podkreśliło Ministerstwo Zdrowia w specjalnym komunikacie, nowe standardy opieki okołoporodowej mają stawiać kobietę i jej dziecko w centrum zainteresowania całego personelu medycznego, który sprawuje nad nimi opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu. To oznacza, że wszystkie kobiety, które spodziewają się dziecka, powinny być traktowane tak, aby mogły podjąć najlepsze decyzje co do miejsca i rodzaju porodu oraz opieki nad noworodkiem.

Standardy opieki okołoporodowej – ciąża

Nowe standardy zakładają, że kobieta może sama zdecydować, kto ma prowadzić ciążę – może być to lekarz ginekolog lub położna. Pierwsza wizyta u lekarza prowadzącego lub położnej opiekującej się ciężarną powinna odbyć się najpóźniej w 10. tygodniu ciąży, a do porodu należy odbyć 10 takich wizyt – chyba że stan zdrowia kobiety wymaga częstszych konsultacji.

W dokumencie pozostawiono obowiązek wykonania trzech badań USG – między 11. a 14. tygodniem ciąży, między 18. a 22. tygodniem oraz między 27. a 32. tygodniem. Jeśli ciąża trwa dłużej niż 40 tygodni, konieczne jest kolejne badanie USG. Co ważne, zniesiono obowiązek hospitalizacji kobiet po 41. tygodniu ciąży – zalecane jest jedynie monitorowanie stanu zdrowia matki i dziecka w USG i KTG. Ciąża powinna natomiast zostać rozwiązana przed upływem 42. tygodnia. Nowe standardy obejmują również monitoring zdrowia psychicznego przyszłej mamy w celu zminimalizowania wystąpienia depresji poporodowej.

Standardy opieki okołoporodowej – poród

W nowych standardach zapisano, że każda kobieta podczas porodu ma prawo do poszanowania intymności oraz godności. Osoby sprawujące opiekę nad rodzącą mamą muszą udzielać jej wszystkich informacji, omówić plan porodu oraz poinformować o dostępnych metodach łagodzenia bólu. Golenie krocza i lewatywa odbywają się tylko za zgodą kobiety. Podczas porodu zespół medyczny powinien unikać nacinania krocza u wszystkich kobiet. Metodę należy stosować tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione medycznie. Dodatkowo należy unikać podawania ciężarnej opioidów.

W trakcie porodu, jeśli zespół medyczny wyrazi na to zgodę, mama może jeść. Na sali porodowej rodzącej może towarzyszyć dowolna wskazana osoba – nie musi to być mąż lub partner, ale np. mama, przyjaciółka, doula czy zaprzyjaźniona akuszerka. Kobieta w trakcie porodu ma prawo przyjmować wygodne dla niej pozycje oraz korzystać z niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego, takich jak masaż, akupunktura czy akupresura.

Standardy opieki okołoporodowej – opieka nad noworodkiem

W standardach uwzględniono także kwestię opieki nad dzieckiem w pierwszych godzinach po przyjściu na świat. Pępowinę należy przeciąć nie wcześniej niż minutę po narodzeniu dziecka, a najlepiej dopiero po ustaniu tętnienia, o ile pozwala na to sytuacja (zdarza się, że nie ma takiej możliwości). Jeśli pozwala na to stan zdrowia kobiety oraz maluszka, dziecko powinno zostać położone na brzuchu mamy na 2 godziny. W tym czasie należy dokonać oceny jego stanu według skali APGAR, a mamę zachęcić do rozpoczęcia karmienia piersią.

Każdy noworodek powinien otrzymać witaminę D i witaminę K, należy też wykonać szczepienia obowiązkowe. W ciągu pierwszych 12 godzin życia maluszek ma zostać zbadany przez pediatrę lub neonatologa. Konieczne są badanie słuchu, badanie pulsometrem, badania w kierunku fenyloketonurii, mukowiscydozy oraz wrodzonej niedoczynności tarczycy. Rodzice mają prawo być obecni przy tych procedurach. 

Należy pamiętać, że rozporządzenie obejmujące standardy opieki okołoporodowej dotyczy jedynie procedur związanych z szeroko rozumianą opieką nad ciężarną oraz jej dzieckiem. Szczegółowe standardy medyczne dotyczące procedur leczniczych pozostawiono specjalistom.