Zez u niemowlaka i noworodka

O czym przeczytasz w artykule:

• Czym jest zez u niemowlaka?
• Jakie są przyczyny zeza u niemowląt?
• Jakie są rodzaje zeza u dzieci?
• Jak leczyć zeza u dzieci?

Co to jest zez niemowlęcy?

Zez to nieprawidłowe ustawienie tęczówek oczu (czyli barwnej części gałki ocznej). U zdrowej osoby są one ustawione równolegle – w obu oczach tak samo (na środku podczas patrzenia na wprost, a z tego samego boku gałki ocznej, gdy patrzymy w którąś stronę). Jeśli jedno oko zbacza w którymś kierunku, ucieka w stronę nosa lub skroni, oznacza to, że mamy do czynienia z zezem.

Zez u noworodka to tzw. zez fizjologiczny. Jeśli pojawia się jedynie od czasu do czasu, to normalny objaw, którym nie trzeba się niepokoić. Maluszek po urodzeniu nie widzi dobrze, dopiero około 2-3. miesiąca życia zaczyna wodzić wzrokiem za przedmiotami czy osobami i musi nauczyć się robić to poprawnie. Pomagają w tym przeróżne ćwiczenia, do których możesz użyć kart kontrastowych. Od około 4. miesiąca powinna występować tzw. prawidłowa fiksacja, czyli poprawne ustawienie obu oczu. Jeśli po tym czasie zauważysz, że Twoje niemowlę zezuje, warto skonsultować to z pediatrą lub okulistą, bo może to być sygnał wady wzroku lub jakiegoś schorzenia.

Przyczyny zeza u niemowląt

Poza zezem fizjologicznym, który nie powinien niepokoić, „uciekające oko” u niemowlaka może niestety mieć także inne przyczyny. Najczęściej za jego pojawienie się odpowiadają wady wzroku, problemy z mięśniami trzymającymi gałkę oczną, a czasem problemy neurologiczne lub nawet zmiany nowotworowe. Zez u noworodka może być także dziedziczny – jeśli ktoś z bliskiej rodziny maluszka boryka się z tą przypadłością lub miał taki problem w dzieciństwie, istnieje ryzyko, że przekazał go dziecku w genach.

Jakie są rodzaje zeza u dzieci?

Jeśli po ukończeniu 3. miesiąca życia zez u niemowlaka nadal występuje, warto skonsultować to z okulistą. Być może okaże się, że to zez pozorny – czyli złudzenie uciekającego oka. Pojawia się ono, gdy maluszek ma mały rozstaw źrenic i szeroką nasadę nosa. Wrażenie mija, gdy dziecko rośnie, a jego twarz zmienia proporcje. Może to być jednak poważniejsza wada wymagająca korekty lub leczenia.

Wyróżnia się następujące rodzaje zeza:

• zez zbieżny u dziecka – występuje, gdy jedna tęczówka odchylona jest w kierunku nosa,
• zez rozbieżny u dziecka – gdy jedna tęczówka odchylona jest w kierunku skroni,
• zez pionowy – gdy tęczówka odchylona jest ku górze lub ku dołowi.

Leczenie zeza u dzieci

Jeżeli zauważysz u maluszka niepokojące objawy mogące wskazywać na to, że ma zeza, dobrym pomysłem będzie szybka konsultacja okulistyczna. Badanie wzroku u dziecka można wykonać nawet, gdy maluszek jeszcze nie mówi ani nie czyta. Podczas wizyty lekarz przeprowadzi wywiad i zapewne spyta Cię o choroby wzroku występujące w rodzinie obojga rodziców. Następnie sprawdzi ostrość widzenia, widzenie obuoczne, budowę oka oraz zmierzy kąty zeza.

Wyniki badań pozwolą mu określić, jaki rodzaj zeza pojawił się u maluszka i jakie wdrożyć leczenie. Wyróżnia się dwie podstawowe ścieżki postępowania w przypadku uciekającego oka u niemowlaka:

• okulary – odciążają oczy, a jeśli zez związany jest z wadą wzroku, poprawiają komfort widzenia,
• operacja – wykonuje się ją jedynie w niewielkiej liczbie przypadków. Polega na chirurgicznym wzmocnieniu lub osłabieniu wybranych mięśni gałki ocznej.

Jeśli u maluszka stwierdzone zostanie dodatkowo niedowidzenie, konieczne może być zasłanianie zdrowego oka – opatrunkiem zakleja się wtedy oko widzące poprawnie lub zasłania szkło okularów, by stymulować do pracy chore oko.