Czkawka u noworodka i niemowlaka

Z artykułu dowiesz się:

• Z czego wynikają częste czkawki u noworodka?

• Kiedy może pojawiać się czkawka u niemowlaka?

• Jakie sposoby na czkawkę u noworodka możesz wypróbować?

Świeżo upieczeni rodzice często zastanawiają się, co oznacza czkawka u noworodka, czy jest niebezpieczna, ile trwa i jak jej zapobiec. Dobra wiadomość jest taka, że czkawka u dziecka w pierwszych miesiącach życia to zupełnie naturalny objaw, który powinien minąć z czasem. Nie trzeba też robić nic specjalnego, choć jest kilka sposobów na czkawkę u niemowlaka, które mogą pomóc złagodzić dolegliwość. Chcesz dowiedzieć się więcej? Zapraszamy do lektury!

Częste czkawki u noworodka – z czego wynikają?

Czkawka to rytmiczne, powtarzające się skurcze przepony, mięśni klatki piersiowej i krtani, którym towarzyszy charakterystyczny odgłos (jest on efektem wydechu i jednoczesnego zamknięcia głośni, czyli tej części krtani, w której powstaje dźwięk). U maluszków w pierwszych miesiącach życia ta przypadłość może pojawiać się nawet kilka-kilkanaście razy dziennie.

Dlaczego noworodek ma czkawkę? To zjawisko nie jest niczym groźnym i wynika po prostu z tego, że układ nerwowy tak małego dziecka nie osiągnął jeszcze pełnej dojrzałości. Gdy maleństwo połyka powietrze, na przykład w trakcie karmienia, intensywnego płaczu czy śmiechu, podrażniane są nerwy przeponowy i błędny. Prowadzi to do opisanych wyżej skurczy. Częsta czkawka u dziecka przeważnie mija sama wraz z rozwojem mięśni przepony, które kształtują się w pierwszych miesiącach po narodzinach.

Kiedy może wystąpić czkawka u niemowlaka?

Czkawka u noworodka lub niemowlaka bardzo często pojawia się bezpośrednio po jedzeniu. Wynika to z tego, że gdy dziecko łapczywie ssie pierś, przy okazji łatwo może nałykać się powietrza. Dlatego tak ważna jest pozycja do karmienia umożliwiająca niemowlęciu prawidłowe trzymanie piersi. Ale nie przejmuj się, nawet jeśli początki są trudne – z czasem i Ty, i dzidziuś znajdziecie odpowiednie ułożenie.

W przypadku maluszków karmionych butelką przyczyną czkawki może być zbyt duży otwór w smoczku*.

Wśród innych przyczyn czkawki u niemowlaka wymienia się:

• Wychłodzenie – przy czym wcale nie chodzi tu o mróz. Nierzadko można zaobserwować czkawki u noworodka przy przewijaniu lub kąpieli. Delikatne ciałko dziecka reaguje w ten sposób nawet na niewielki spadek temperatury. Również mokra pieluszka z czasem zaczyna dawać odczucie chłodu.
   
• Nadmiar bodźców – ponieważ układ nerwowy w pierwszych miesiącach życia jeszcze się rozwija, stres lub ekscytacja to kolejne możliwe przyczyny czkawki u niemowlaka.
   
• Skłonność do czkawek mają też wcześniaki lub dzieci o niskiej masie urodzeniowej.

Czasami czkawka u dziecka pojawia się bez konkretnej przyczyny. Po prostu – takie uroki pierwszych miesięcy życia.

Co na czkawkę u noworodka lub niemowlaka? Możesz wypróbować te sposoby

Czkawka u noworodka po karmieniu to nic niepokojącego. Dla dziecka nie jest to nieprzyjemny objaw, a do tego zwykle mija sam. Dlatego najczęściej wystarczy po prostu tę dolegliwość przeczekać. Jeśli jednak chcesz wiedzieć, jak pozbyć się czkawki u noworodka, oto kilka metod, które mogą Wam w tym pomóc.

Sposoby na czkawkę u noworodka i niemowlaka:

• Jeśli podejrzewasz, że dziecko się przejadło lub nałykało powietrza, spróbuj ponosić je w pozycji pionowej, poklepując po pleckach. Gdy treść z żołądka przedostanie się do jelit, czkawka po karmieniu zwykle ustępuje. Takie ułożenie ciała powinno też pomóc przy ulewaniu z czkawką u noworodka.
   
• Przyczyną czkawki u niemowlaka nie jest przejedzenie, a np. nadmiar bodźców lub gwałtowny płacz? Spróbuj przystawić dziecko do piersi. To pomoże je uspokoić. Połykanie i regularny oddech wpływają też na rozluźnienie przepony.
   
• Podobnie uspokajająco może zadziałać przytulenie maleństwa.
   
• Jeśli czkawka u dziecka pojawiła się w wyniku wychłodzenia, możesz przykryć niemowlę kocykiem i/lub założyć mu skarpetki.
   
• Kolejny sposób to podanie dziecku kilku łyków ciepłej wody do wypicia.
   
• Na czkawkę u niemowlaka może też pomóc ułożenie dziecka na brzuszku i delikatne masowanie lub poklepywanie po pleckach.

Jeśli nie chcesz czekać, aż czkawka minie sama, i wolisz pomóc dziecku się jej pozbyć, na początku zawsze warto zastanowić się, od czego noworodek ma czkawkę. Dzięki temu łatwiej Ci będzie dopasować odpowiedni sposób, był złagodzić tę dolegliwość.

W przypadku długich i uporczywych czkawek, którym towarzyszą inne niepokojące Cię objawy, jak ulewanie i refluks czy wzdęcia i gazy, warto skonsultować się z pediatrą. Podobnie gdy nawracająca czkawka zakłóca sen niemowlęcia lub utrudnia karmienie. 

* Ważna informacja. Gdy maluszek przyjdzie na świat, najlepszym dla niego sposobem żywienia jest karmienie piersią. Mleko mamy zapewnia zbilansowaną dietę i chroni przed chorobami. W pełni popieramy zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące wyłącznego karmienia piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecka. Po tym okresie należy rozpocząć wprowadzanie żywności uzupełniającej o odpowiedniej wartości odżywczej przy jednoczesnej kontynuacji karmienia piersią do ukończenia przez dziecko 2 lat. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że nie zawsze rodzice mogą karmić swoje dziecko mlekiem mamy. Zachęcamy do skonsultowania sposobu żywienia dziecka ze specjalistą ochrony zdrowia. Jeśli zdecydowaliście, że Wasze dziecko nie będzie karmione piersią, powinniście pamiętać, że ta decyzja jest trudna do odwrócenia – rozpoczęcie częściowego dokarmiania butelką spowoduje zmniejszenie ilości wytwarzanego mleka. Rezygnacja z karmienia piersią niesie ze sobą konsekwencje socjalne i finansowe, które należy wziąć pod uwagę. Jeśli zdecydowaliście, że maluszek będzie karmiony piersią, przypominamy, że prawidłowe zbilansowanie jadłospisu mamy jest bardzo istotne. Jej zdrowa dieta w czasie ciąży i po porodzie pomaga gromadzić składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego przebiegu ciąży, przygotowuje do okresu laktacji i pomaga ją utrzymać. Dzieci rozwijają się w różnym tempie, dlatego czas wprowadzenia posiłków uzupełniających należy skonsultować z lekarzem lub położną. Aby uniknąć ryzyka dla zdrowia, ważne jest, by żywność dla dziecka przygotowywać, stosować i przechowywać zawsze zgodnie z informacją na opakowaniu.