Odwodnienie u dziecka – jak sobie z nim radzić?

O czym przeczytasz w tekście:

• Skąd bierze się odwodnienie u dziecka?
• Jakie są objawy odwodnienia u niemowlaka?
• Jakie są domowe sposoby na odwodnienie maluszków?
• Czym grozi odwodnienie organizmu u dziecka?

Przyczyny odwodnienia u dziecka

Odwodnienie u dzieci występuje dużo częściej niż u dorosłych. Skąd się ono bierze? W skrócie: jest następstwem zwiększonych strat płynów, niedostatecznej ich podaży albo kombinacją obu tych przyczyn. Może więc wynikać z tego, że maluszek dostaje za mało wody w pokarmie (czy to w mleku podczas karmienia naturalnego, czy w jedzeniu i do picia, gdy jest już starszy), ale najczęściej jednak mamy do czynienia z odwodnieniem u dziecka po wymiotach (wtedy oddaje wodę przez przewód pokarmowy) oraz przy gorączce (kiedy po pierwsze maluszek nie chce pić, więc podaż wody jest zmniejszona, a po drugie wypaca duże jej ilości przez skórę). Odwodnienie u dzieci może wystąpić też przy wysokiej temperaturze otoczenia oraz jako konsekwencja powstania w buzi aft albo skaleczeń – maluszek nie chce w takiej sytuacji jeść ani pić, bo sprawia mu to ból. Pojawia się też w innych stosunkowo rzadkich przypadkach, takich jak oparzenie (uszkodzenie warstw głębokich skóry) albo cukrzyca (wówczas utrata wody następuje przez nerki).

Objawy odwodnienia u dzieci

Odwodnienie u dzieci (ale nie tylko, u dorosłych także) ma trzy etapy:

1. odwodnienie lekkie – objawy to duże pragnienie i suchość jamy ustnej,
2. odwodnienie umiarkowane – pojawia się przyspieszona praca serca, osłabienie i zaburzenia krążenia,
3. odwodnienie ciężkie – spada ciśnienie tętnicze krwi, mogą pojawić się także inne objawy, takie jak wstrząs czy problemy neurologiczne. Wówczas stan maluszka jest już bardzo ciężki i jest to ten etap odwodnienia u dziecka, kiedy wymaga ono natychmiastowej hospitalizacji.

Oczywiście żaden rodzic nie chce dopuścić do odwodnienia pierwszego stopnia, nie mówiąc o tych drugiego czy trzeciego stopnia. Zdarza się jednak różnie, dlatego tak ważne jest dbanie o właściwą podaż płynów (zwłaszcza wtedy, gdy maluszek jest chory) i reagowanie na najmniejsze oznaki odwodnienia u dziecka, wśród których warto wymienić także:

• senność,
• niespokojne zachowanie,
• wilgotną, chłodną, suchą skórę,
• biały język,
• zapadnięte gałki oczne,
• brak łez lub ich zmniejszoną ilość,
• zapadnięcie ciemiączka u niemowląt.

Jeśli któreś z nich występują, powinniście jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, który oceni stopnień odwodnienia i zaproponuje dalsze kroki. Aby ułatwić mu diagnozę, warto na bieżąco badać masę ciała maluszka. Stwierdzenie ubytku wagi to bowiem jeden z najlepszych i najdokładniejszych testów na odwodnienie dziecka. Inne dane, na które także dobrze zwracać uwagę, to: ilość oddanego moczu, różnice w zachowaniu względem normalnego stanu, ilość przyjętych płynów. Warto także skonsultować ze specjalistą inne niepokojące szczegóły i zmiany u maluszka, które rodzice mogą zauważyć podczas codziennego przebywania z nim.

Co na odwodnienie u dziecka?Domowe sposoby na odwodnienie organizmu

Odwodnienie w stopniu lekkim – jak już zapewne wiesz – leczy się w domu, po prostu podając maluszkowi dużo płynów. Powinno być to średnio 100 ml na każdy kilogram masy ciała. Dodatkowo nawadniać trzeba też po każdych wymiotach lub każdej biegunce. Jako zastępnik wody w przypadku na przykład popularnej grypy jelitowej dobrze sprawdzić mogą się elektrolity dla dzieci. Mają one w składzie odpowiednie stężenie składników mineralnych, które chronią organizm przed nadmierną utratą wody i wyrównują zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej u najmłodszych. Mogą zawierać także odpowiednie kultury bakterii, które dobroczynnie wpływają na mikroflorę jelitową. Niewskazane jest pojenie odwodnionych szkrabów sokami owocowymi czy napojami gazowanymi.

Skutki odwodnienia u dziecka

Konsekwencjami odwodnienia najczęściej jest osłabienie, które mija po uzupełnieniu ilości płynów i ustąpieniu przyczyn, czyli zazwyczaj gorączki lub wymiotów. Warto jednak pamiętać, że jeżeli są one uporczywe i długotrwałe, nie należy walczyć z nimi na własną rękę, tylko skonsultować z się z lekarzem. Podobnie postąpić trzeba, gdy szkrab odmawia samodzielnego picia nawet z łyżeczki czy przez słomkę. Może okazać się, że konieczna będzie hospitalizacja maluszka i podanie mu płynów w formie kroplówki. Skutki odwodnienia u dziecka mogą być bowiem bardzo poważne, zwłaszcza jeśli przebiega ono gwałtownie, i prowadzić do ciężkich powikłań: zaburzeń świadomości, śpiączki, a nawet śmierci. To na szczęście tylko jednostkowe – i bardzo rzadkie – przypadki. Warto mieć je jednak na uwadze.