Proste zasady kąpieli noworodka i niemowlęcia

Kiedy kąpać noworodka?

Pierwsza kąpiel maluszka może odbyć się jeszcze w szpitalu, jednak wcale nie musi. Obecnie odchodzi się od kąpania dziecka zaraz po narodzinach. Związane jest to z faktem, że poporodowa maź stanowi dla maluszka dodatkową ochronę — zabezpiecza delikatną i wrażliwą skórę przed bakteriami i nowym środowiskiem.

Z tego względu coraz częściej zdarza się, że pierwsza kąpiel noworodka odbywa się w domu. Biorąc pod uwagę, że maluszek od samych narodzin ma styczność z wieloma drobnoustrojami i bakteriami, nie należy odkładać tego procesu. Uznaje się, że najlepszy czas, aby wykąpać niemowlątka, przypada na okres między 2. i 4. dniem od przyjścia na świat. 

Kąpiel dziecka jest bardzo ważnym rytuałem zarówno dla jego rodziców, jak i dla samego rodzica. Ten proces zapewnia maluszkowi czystość i pozwala na zadbanie odpowiednio o delikatną skórę noworodka, która nie jest tak samo odporna, jak skóra osoby dorosłej. W trakcie kąpieli rodzice mają również okazję nawiązać większą więź emocjonalną ze swoim dzieckiem i zapewnić mu niezbędną do prawidłowego rozwoju bliskość i kontakt. 

Aby przeprowadzić kąpiel, niezbędne są odpowiednie akcesoria kąpielowe dla niemowląt. Wśród nich obowiązkową pozycją jest oczywiście wanienka. Warto, aby w wyprawce kąpielowej znalazła się też mata do wanienki, delikatna myjka dla niemowląt, gaziki i waciki, termometr do wody, a także ręcznik, pieluszki i kosmetyki dla dziecka. 

W jakiej temperaturze wody kąpać noworodka?

Temperatura w trakcie kąpieli noworodka czy niemowlęcia odgrywa bardzo ważną rolę. Pamiętaj, aby ten proces pielęgnacyjny u swojego maluszka przeprowadzać w ciepłym pomieszczeniu. Optymalna temperatura powietrza w trakcie kąpieli niemowlęcia to około 23-24 stopnie Celsjusza. 

Skóra dziecka ma osłabioną funkcję termoregulacji ze względu na szerokie naczynia krwionośne, dlatego trzeba zwrócić szczególną uwagę na temperaturę wody do kąpieli. Nie może być ona ani za niska, aby nie doprowadzić do przeziębienia i dyskomfortu maluszka, ani za wysoka, żeby uniknąć poparzeń i problemów skórnych. Specjaliści zalecają, aby woda do kąpieli dziecka miała około 37 stopni Celsjusza.

Jak sprawdzić temperaturę wody?

Pamiętaj, żeby przygotowując wanienkę z wodą dla swojej pociechy sprawdzić, czy woda na pewno ma odpowiednią temperaturę. Kontrolowanie temperatury wody do kąpieli dziecka za pomocą dłoni czy innej części ręki jest niemiarodajne. Dlatego najlepiej to zrobić termometrem do wody, który można kupić w aptece lub sklepie z akcesoriami dla dzieci. 

Kąpiel noworodka - przed czy po karmieniu?

Przygotowując się do kąpania swojego dziecka, warto zadbać o jego dobry nastrój i samopoczucie. Ważne jest, aby bobas przed przystąpieniem do mycia był wypoczęty. Dziecko powinno być także najedzone. Dlatego zaleca się, żeby kąpać maluszka po karmieniu, jednak nie bezpośrednio po. Należy dać dziecku czas, aby pokarm ułożył się mu w brzuszku. 

Kąpiel warto wprowadzić jako wieczorny rytuał. Dokładna godzina zależna jest od Ciebie, ale powinna być ona zawsze stała. Systematyczność jest tu bardzo istotna i warto przyzwyczajać dziecko, że po kąpieli przychodzi czas na sen. Jeśli mycie przebiegnie spokojnie, to maluszek się wyciszy i będzie miał mniejsze problemy z zasypianiem.

Ile kąpać noworodka?

Mycie malutkiego dziecka nie trwa długo. Cały proces kąpieli należy zacząć od obmycia brzuszka dziecka. Następnie umyj mu szyję (jest to szczególnie ważne, jeśli Twoja pociecha ma skłonności do ulewania), rączki i nóżki oraz okolice intymne. Na sam koniec zostaw umycie główki – uważaj przy tym na ciemiączko oraz na to, aby nie nalać dziecku wody do oczu i uszu. Na końcu powinien znaleźć się czas na chwilę zabawy.

Kąpiel maluszka może zajmować od 5 do 15 minut. To optymalny czas, w którym powinno udać Ci się w całości umyć Twojego małego brzdąca i pobawić się z nim we wodzie. Ten czas można wydłużyć, jeśli dziecko naprawdę dobrze znosi kąpiel i proces ten zdaje się sprawiać mu radość. Wtedy warto poświęcić dodatkowe minuty na pluskanie wodą i interakcję z pociechą.

Jak często kąpać noworodka?

W pierwszych tygodniach życia nie ma konieczności, aby kąpać dziecko codziennie. Często u maluszka wystarczające jest delikatne przemywanie skóry, co najlepiej zrobić za pomocą wacików lub gazików nasączonych letnią wodą. 

Jeśli Twój maluszek ma zdrową skórę bez skłonności do alergii i lubi pluskać się w wodzie, możesz oczywiście zdecydować się na mycie go codziennie. Stanie się to przyjemnym rytuałem zarówno dla Ciebie, jak i pociechy.

Codzienne kąpiele w emolientach są wskazane również w przypadku maluszków, które zmagają się z AZS. Odpowiednia pielęgnacja i zachowanie higieny są w tym przypadku bardzo istotne. Wpływ na częstotliwość kąpieli niemowlaka ma także pogoda — mycie w trakcie upałów będzie na pewno częstsze niż przy umiarkowanej temperaturze. 

W przypadku, gdy każda kąpiel jest dla brzdąca stresującym przeżyciem, a jego skóra nie wymaga specjalnej pielęgnacji, to mycie niemowlęcia codziennie nie jest konieczne. Dostosuj kwestię częstotliwości kąpieli do Waszych indywidualnych potrzeb, a w razie wątpliwości możesz skonsultować się z położną lub pediatrą.

Checklista kąpieli noworodka

Poniżej znajdziesz krótką ściągę z podstawowymi zasadami kąpieli maluszka. Wszystkie czynności staraj się wykonywać spokojnie, mówiąc do dziecka lub śpiewając, aby zwiększyć jego komfort w trakcie mycia.

Oto najważniejsze zasady kąpieli niemowlaka:

• Wyznacz stałą porę kąpania, najlepiej wieczorem. Daj sobie i maluszkowi czas na spokojną toaletę.
• Zanim zaczniesz, umyj i rozgrzej swoje dłonie w ciepłej wodzie. Pamiętaj o właściwej temperaturze pomieszczenia, optymalna to 23-25 stopni. Wszystko po to, aby Twój maluszek nie przeziębił się i aby toaleta przebiegała dla niego komfortowo.
• Upewnij się, że dzidziuś pije odpowiednią ilość płynów. Nie powinien być głodny, ale też nie kąp go od razu po karmieniu.
• Przygotuj kącik, w którym bezpiecznie rozbierzesz dziecko, mając w zasięgu ręki wszystkie niezbędne akcesoria do kąpieli (wanienka, przewijak, kosmetyki, ubranka). To miejsce powinno zapewnić Ci swobodę ruchów.
• Do kąpieli używaj ciepłej wody w temperaturze ok. 37 stopni. Zawsze przed włożeniem dziecka do wanienki, sprawdź, czy woda nie jest za gorąca.
• Jeżeli Twój maluszek ma suchą lub przesuszoną skórę, nie kąp go dłużej niż 15 minut. Jeżeli zauważysz, że jest coraz bardziej wysuszona albo ma widoczny wyprysk, warto skonsultować się z lekarzem.
• Chroń delikatną skórę dziecka przed szkodliwym działaniem promieniowania UV, stosując produkty przeznaczone do pielęgnacji niemowląt i dzieci z wysokim filtrem przeciwsłonecznym. Zakładaj mu również jasne ubranka.

   Pytania i odpowiedzi

1. Jak zrobić krochmal do kąpieli noworodka?
Krochmal naturalny środek pielęgnacyjny, który może być dodatkiem do kąpieli dla niemowląt. Sprawdzi się u dzieci, które mają problemy skórne, takie jak np. pieluszkowe zapalenie skóry i odparzenia pieluszkowe lub wysypka. 
Aby przygotować krochmal, należy rozpuścić dwie łyżki mąki ziemniaczanej w szklance zimnej wody. Tak przygotowany rozczyn trzeba wlać do litra gotującej się wody i potrzymać chwilę na małym ogniu, aż ciecz zgęstnieje i zacznie przypominać kisiel. Wtedy krochmal jest gotowy i można dodać do kąpieli dziecka, pilnując odpowiedniej temperatury wody. 

2. Jak kąpać noworodka z kikutem pępowinowym?
WHO zaleca tzw. suchą pielęgnację kikuta pępowinowego, jednak nie oznacza to, że nie można go moczyć w trakcie kąpieli. Podczas mycia dziecka można przemyć to miejsce wodą i odrobiną mydła dla niemowląt. Następnie konieczne jest dokładne wysuszenie kikuta pępowinowego, np. za pomocą gazika oraz patyczka higienicznego dla niemowląt.

3. Jak kąpać noworodka z ospą?
Ospa wietrzna u malutkiego dziecka wymaga specjalnej pielęgnacji jego skóry. Podczas kąpieli należy unikać emolientów i stosować jedynie mydło dla niemowląt. Do wody można dodać nadmanganian potasu o właściwościach nawilżających. Podczas mycia i wycierania koniecznie należy unikać tarcia skóry maluszka, aby jej dodatkowo nie podrażniać.