Jak uczyć dziecko dobrych nawyków żywieniowych?

W kształtowaniu nawyków dziecka istotną rolę odgrywają rodzice, to od nich bowiem zależy, co trafia do jego ust. Kluczowym okresem w nabywaniu nawyków jest pierwszy rok życia dziecka. Jest to czas, kiedy maluch uczy się nie tylko pierwszych gestów i słów, ale też nowych smaków. Wypracowanie u dziecka zdrowych nawyków żywieniowych powinno być stawiane na równi z nauką mówienia, czy pisania.

Jedz mądrze, dziecko patrzy! Dziecko uczy się przez naśladownictwo. W jego rozwoju i kształtowaniu zachowań najważniejszą rolę odgrywają rodzice i opiekunowie, którzy stanowią dla niego wzór i pełnią funkcję nauczyciela. Maluszek patrzy, jak mama lub tata je śniadanie, wodzi oczami za kęsami „dorosłego” jedzenia i próbuje naśladować wszystkie gesty. Sięga rączką do ich talerza, a „zdobycz” próbuje włożyć do swojej buzi. Zwyczaje panujące w domu są dla niego niepowtarzalnym wzorcem, zatem jeśli całą rodziną przestrzegacie zasad zdrowego stylu życia, maluszek w naturalny sposób je przyswoi.

Jak kształtować zdrowe nawyki żywieniowe u dzieci, które zaprocentują w życiu dorosłym?

• Różnorodna dieta

Jeśli u dziecka nie stwierdzono alergii lub nietolerancji pokarmowej, nie eliminuj z jego diety żadnych produktów, ponieważ może to doprowadzić do niedoborów. Na talerzu maluszka powinny się znaleźć produkty z różnych grup żywieniowych: warzywa, owoce, mleko i jego przetwory, produkty zbożowe, mięso, ryby, jaja, a także tłuszcze. Ich podawanie zwiększa szansę na to, że szkrab wraz z pożywieniem otrzyma wszystkie potrzebne mu do rozwoju składniki odżywcze, w tym witaminy i mikroelementy, co pozwoli mu prawidłowo rozwijać się i rosnąć.

• Porcje dostosowane do potrzeb dziecka

Dostosuj serwowane dziecku porcje do jego wieku i apetytu. Pamiętaj, że pojemność żołądka maluszka odpowiada objętości dwóch malutkich piąstek. Nie przekarmiaj dziecka i nie zmuszaj go, aby na siłę dojadł posiłek. Takie zachowanie może mieć odwrotny skutek. Szkrab może zniechęcić się do jedzenia i stać się małym niejadkiem.

• Brak przekąsek między posiłkami

Rocznemu dziecku podawaj 5 posiłków w ciągu dnia i staraj się utrzymywać stałe przerwy między nimi (ok. 3h). W ten sposób zapewnisz mu sytość i unikniesz podawania zbędnych i małowartościowych przekąsek. Jeżeli Twoje dziecko rzeczywiście jest już głodne i nie wytrzyma do obiadku, postaw na zdrowe przegryzki – np. kawałki owoców i warzyw, zbożowe ciasteczka czy batoniki. Koniecznie dopasuj je do wieku maluszka.

• Woda zamiast słodkich napojów

Pamiętaj o tym, że podstawowym płynem zaspokajającym pragnienie dziecka powinna być woda. Podając słodkie napoje zamiast niej, sprawiasz, że maluszek wyrabia sobie przyzwyczajenie i preferencję słodkiego smaku. Zadbaj o to, aby dziecko miało wodę zawsze pod ręką i mogło po nią sięgnąć np. podczas zabawy.

• Ograniczenie dodatku soli

Dziecko ma o wiele więcej kubków smakowych niż dorosły i nie potrzebuje intensywnego doprawiania potraw – smaki dań są dla niego wystarczająco wyraziste. Gdy przygotowujesz posiłki, nie dosalaj ich. Zamiast soli użyj aromatycznych ziół – bazylii, tymianku, oregano itp.

• 5 porcji warzyw i owoców dziennie

Pamiętaj, że im więcej warzyw i owoców polubi w swoim jadłospisie niemowlę, tym większa szansa na to, że dziecko będzie je jadło jako przedszkolak, a następnie nastolatek i dorosły. Ile to dokładnie jest? W przypadku dziecka do lat 3 jedna porcja warzyw to np. jeden mały pomidorek do kanapki, pół papryki, szklanka gotowanego kalafiora lub cukinii do obiadu. Surowe lub gotowane na parze albo w niewielkiej ilości wody warzywa staraj się dodawać do każdego posiłku. Jeden posiłek może się składać z dwóch lub trzech różnych porcji warzyw jednocześnie. Eksperci zalecają również podawanie najmłodszym 4 porcji owoców dziennie (około 200 g). Jedna porcja owoców to np. pół gruszki, pół brzoskwini, pół jabłka.

• Spokój podczas posiłku

Naucz dziecko, że posiłek to rzecz święta. Zrezygnuj na ten czas z zabawek, bajek, wyłącz telewizor. Daj dziecku szansę skupienia się na posiłku. W przeciwnym razie może zjeść za mało albo za dużo. Bardzo ważne jest też to, aby spożywać posiłki razem. Maluszek będzie uczył się od najmłodszych lat, że rodzinne śniadania, obiady i kolacje są pewnego rodzaju wartością i tradycją.

• Odpowiednia dawka ruchu

Spacer, spacer i jeszcze raz spacer! Zachęcaj swoje dziecko do aktywnego spędzania czasu. Gdy tylko pozwala na to pogoda, wspólnie wychodźcie na świeże powietrze. Spróbuj zorganizować dla maluszka ciekawe zabawy na dworze. Aby cała Wasza rodzina była zdrowa, ważna jest nie tylko dieta, lecz także codzienna dawka ruchu. 

   Pytania i odpowiedzi

1. Jak zachęcić dziecko do zdrowego odżywiania?
Maluszki uczą się poprzez obserwację, więc jeśli chcesz, aby Twoje dziecko jadło zdrowo, bądź dla swojej pociechy wzorem godnym naśladowania. Pamiętaj, że dzieci potrzebują czasami więcej czasu, aby przyzwyczaić się do nowych smaków i tekstur. Nie rezygnuj więc, jeśli Twoje dziecko nie polubi np. jakiegoś warzywa za pierwszym razem. Rozmawiaj z dzieckiem o tym, dlaczego ważne jest, aby jeść zdrowo. Oczywiście dopasuj przekaz do wieku maluszka. Jeśli Twoje dziecko jest głodne między posiłkami, podawaj mu zdrowe przekąski, takie jak owoce, warzywa lub jogurt. Unikaj serwowania słodkich napojów, niezdrowych przegryzek i słodyczy. Zatroszcz się o to, aby szkrab otrzymywał zdrowe, kolorowe, różnorodne posiłki, które zachęcą go do jedzenia. Spróbujcie też wspólnie robić zakupy, gotować, a potem jeść przygotowane potrawy, aby dziecko mogło zdobyć dobre wzorce.

2. Jak skutecznie zachęcić dziecko do picia wody?
Pamiętaj, że dzieci uczą się przez obserwację, więc jeśli chcesz, aby Twoje dziecko piło więcej wody, bądź dla niego dobrym przykładem. Możesz również spróbować podawać wodę szkrabowi w atrakcyjnych pojemnikach do picia (bidonach, kolorowych kubkach i szklankach). Unikaj też podawania słodkich napojów, które zawierają dużo cukru. Sięgaj po wodę albo produkty przeznaczone do picia dla niemowląt i małych dzieci – np. nektary i soki.

3. Kiedy jest odpowiedni moment, aby zacząć uczyć dziecko dobrych nawyków żywieniowych?

Najlepszy czas, aby zacząć uczyć dziecko dobrych nawyków żywieniowych, to moment, w którym niemowlak zaczyna jeść pierwsze pokarmy stałe. Niezwykle ważne jest, aby od samego początku rozszerzania diety oferować małemu smakoszowi różnorodne pokarmy o odmiennych teksturach i smakach. Pomoże to dziecku ukształtować dobre nawyki, które będzie kontynuować w przyszłości.