Potówki u niemowlaka – jak sobie z nimi radzić?

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jak rozpoznać potówki u noworodka i niemowlaka?
• Jakie są rodzaje potówek u dzieci?
• Potówki na nogach, brzuszku i rękach – gdzie jeszcze mogą pojawić się krostki?
• Potówki czy alergia – jak to odróżnić?
• Preparaty na potówki z apteki – co wybrać?
• Jak pozbyć się potówek domowymi sposobami?

Wiele maluszków w okresie noworodkowym i niemowlęcym ma potówki. Są to niewielkie zmiany skórne, które mogą pojawić się po przegrzaniu dziecka. Jak im zapobiegać i co zrobić, kiedy już się pojawią? Podpowiemy Ci również, jak z tymi drobnymi krostkami radzą sobie inni rodzice.

Jak wyglądają potówki u niemowlaka?

Potówki to zmiany skórne o niewielkich rozmiarach zbliżonych do średnicy główki szpilki. Mogą być wypełnione płynem i przybierać postać małych pęcherzyków czy kaszkowatych wykwitów przypominających wysypkę. Zazwyczaj rodzice zauważają je na ciele maluszków, gdy dojdzie do podrażnienia naskórka w wyniku przegrzania skóry. Potówki mogą powodować swędzenie, które niemowlak sygnalizuje widocznym rozdrażnieniem albo płaczem.

Rodzaje potówek

W zależności od miejsca występowania i wyglądu potówek możemy je podzielić na różne rodzaje. Pierwsza grupa to potówki zwykłe, które najczęściej pojawiają się u maluszków. Krostki mają jasny kolor i powstają, gdy gruczoł potowy zostanie zatkany w górnej warstwie naskórka. Drugi rodzaj to potówki czerwone o charakterze zapalnym. W tym przypadku przewód potowy blokuje się w dolnej warstwie naskórka, co powoduje silne podrażnienie i swędzenie skóry. Są też tzw. potówki głębokie umiejscowione w skórze właściwej. Ten rodzaj jest raczej rzadką dolegliwością u najmłodszych.

Gdzie mogą wystąpić potówki?

Swędzące krostki potówki pojawiają się w skupiskach w różnych miejscach na ciele szkraba. Najbardziej podatne na nie są okolice narażone na przegrzanie. U małych dzieci potówki najczęściej można zaobserwować na brzuszku i plecach, na rękach, w pachwinach, na udach i na pośladkach (szczególnie w miejscu, gdzie ciało może ocierać pieluszka). Potówki mogą wystąpić także na szyi, pod kolanami, w fałdkach skóry na karku oraz na buzi – głównie w okolicy czoła i policzków.

Zmiany skórne nasilają się w okresie letnim, kiedy dziecko intensywnie się poci, skóra przegrzewa się, a kanaliki potowe są pozatykane. Potówki mogą dokuczać dziecku także zimą, gdy ubierzesz je zbyt ciepło. Czasami kaszkowata wysypka może wystąpić na ciele, gdy zastosuje się zbyt dużo oliwki po kąpieli, zbyt rzadko kąpie się maluszka lub ubierze się dziecko w nieprzewiewną odzież. Zdarza się, że krostki wyskakują, gdy rodzice kupują ochraniacz na materac do łóżeczka z nieprzepuszczalnego materiału. Podczas snu nadmierna ilość ciepła i wilgoci zaczyna się gromadzić przy ciele szkraba, co podrażnia skórę i powoduje potówki.

Jak odróżnić potówki od alergii?

Bardzo często rodzice zastanawiają się, jak odróżnić np. potówki na brzuchu od objawów skazy białkowej czy innej alergii pokarmowej. Podpowiedzią dla Ciebie może być to, że wysypka przy alergii jest drobniejsza i pojawia się nie tylko w miejscach narażonych na przegrzewanie. Potrafi utrzymywać się przez dłuższy czas, podczas gdy potówki najczęściej znikają po 1-2 dniach. Alergiczne zmiany skórne przypominają czerwone plamy, a skóra na nich jest szorstka i swędząca. Jeśli nie potrafisz samodzielnie rozpoznać, co mogło spowodować wykwity na ciele maluszka, warto skonsultować się z pediatrą lub dermatologiem dziecięcym. Specjalista fachowym okiem oceni, czy to wysypka alergiczna, czy zwykłe potówki.

Co na potówki u niemowlaka?

Gdy u dziecka pojawią się potówki, lekarz może Wam polecić pielęgnacyjne preparaty lub leki na potówki z apteki. Generalnie krostki ustępują samoistnie, jednak warto przyspieszyć ten proces, aby zapewnić dziecku większy komfort. Najpopularniejsze produkty, to:

• kojąca emulsja na potówki,
• puder lub zasypka na potówki,
• krem na potówki z cynkiem,
• maść na potówki z antybiotykiem. 

Warto pamiętać, aby często wietrzyć skórę dziecka z potówkami, nie zaklejać jej plastrem czy opatrunkiem. Lepiej też unikać ekspozycji na słońce, które dodatkowo może podrażniać ciało. Aby przynieść ulgę w swędzeniu czy zaczerwienieniu, wystarczy delikatnie przemyć skórę z potówkami chłodną wodą. Jeśli pojawi się żółta wydzielina z potówek, warto skonsultować się np. z dermatologiem, który w takiej sytuacji może zalecić leki o działaniu odkażającym. Absolutnie nie należy próbować wyciskać krostek. W walce z nimi niezwykle ważna jest profilaktyka i odpowiednia codzienna pielęgnacja skóry dziecka.

Jakie są domowe sposoby na potówki?

Aby krostki na ciele dziecka szybciej zniknęły, często rodzice decydują się na zastosowanie domowych sposobów na potówki. Niektóre z nich były wykorzystywane już przez nasze babcie, kiedy dostęp do zasypek czy maści był mocno ograniczony. Gdy u niemowlaka pojawiały się krostki, stosowano wówczas kąpiel w krochmalu na potówki. Dzisiaj pediatrzy raczej nie polecają już tego sposobu. Nasze mamy i babcie stosowały także kąpiele z dodatkiem naparu rumiankowego o działaniu przeciwzapalnym i kojącym, jednak dzisiaj w zaleceniach pediatrycznych już nie znajdujemy takich rekomendacji.