Planowanie ciąży – od czego warto zacząć przygotowania?

Zapewne wiesz, że w okresie ciąży zdrowa dieta i prawidłowe przybieranie na wadze mają niezwykle istotne znaczenie. Ale czy zdajesz sobie sprawę, że możesz zadbać o swoje dziecko jeszcze zanim dojdzie do poczęcia? Okazuje się, że troska o maluszka zaczyna się od dbania o siebie, dlatego warto rozpocząć przygotowania do ciąży z odpowiednią wiedzą.

Przygotowanie do ciąży a masa ciała przyszłej mamy

Zanim zaczniesz starać się o dziecko, na początku warto skontrolować swoją wagę. Masa ciała przyszłej mamy ma wpływ nie tylko na samą możliwość poczęcia dziecka, ale także jest istotna dla zdrowego przebiegu ciąży. Okazuje się, że nadwaga lub niedowaga kobiety przed zajściem w ciążę może wpływać niekorzystnie na zdrowy wzrost i rozwój dziecka. 

Około 40% ciąż jest nieplanowanych i może zdarzyć się, że kobieta zorientuje się, że jest w ciąży dopiero po kilku dniach lub tygodniach od poczęcia. Dlatego też warto z wyprzedzeniem wyrobić sobie odpowiednie, zdrowe nawyki.  

Zmiana diety przy planowaniu ciąży

– Właściwe wybory dotyczące diety i stylu życia pozwalają przygotować organizm kobiety do ciąży, a także trwale wpływają na zdrowie, prawidłowy wzrost i rozwój przyszłego dziecka – wyjaśnia dr Sanjeev Ganguly, pediatra i dyrektor ds. medycznych w Nestlé Nutrition. Jeśli więc myślisz o powiększeniu rodziny, warto trzymać się poniższych wskazówek.

• Przed zajściem w ciążę warto skontrolować wagę i zadbać o prawidłową wartość wskaźnika BMI.

• Zamiast przetworzonej i niezdrowej żywności należy wybierać zbilansowane posiłki bogate w składniki odżywcze. 

• W miarę możliwości postaraj się graniczyć ilość spożywanych napojów i produktów z kofeiną. 

• Staraj się jeść regularne posiłki i unikaj pustych kalorii. Zamiast tego postaw na wartościowe produkty, które dostarczą Ci energii.  

Odpowiednia suplementacja przy planowaniu ciąży

Suplementy diety bogate w witaminy i składniki mineralne pomogą Ci uzupełnić ich ewentualnie braki oraz utrzymać odpowiedni poziom. Preparaty, które warto zacząć stosować już na etapie planowania ciąży, powinny być bogate w: 

• kwas foliowy, 
• witaminę D, 
• żelazo, 
• magnez,  
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe (DAH). 

Przyjmowanie preparatów z powyższymi składnikami przez kobietę, która planuje zajście w ciążę, powinno być dopasowane do indywidualnych potrzeb organizmu. Jeśli nie masz pewności, jakie suplementy będą dla Ciebie najlepsze, możesz skonsultować to ze swoim lekarzem.

Planowanie ciąży i podstawowe badania

Przeprowadzenie badań u przyszłej mamy przed zajściem w ciąże pozwoli określić ogólną kondycję jej organizmu. To też sposób, aby sprawdzić, czy nie występują u niej żadne choroby, wymagające obserwacji i/lub leczenia.  

Podstawowe badania, które warto wykonać przed ciążą, to: 

• Podstawowe badania laboratoryjne, czyli badanie moczu, morfologia, badanie tarczycy, glukoza na czczo. 
• EKG i pomiar ciśnienia tętniczego krwi. 
• Badania wykluczające występowanie chorób przewlekłych. 
• Badania w celu wykluczenia wirusowego zapalenia wątroby. Badania wykluczające występowanie chorób przenoszonych drogą płciową. 
• Badania wykluczające inne choroby zakaźne.

Podstawowe zabiegi i szczepienia przy planowaniu ciąży 

Warto sprawdzić, czy kobieta, która planuje potomstwo w najbliższej przyszłości, przeszła wszystkie szczepienia na choroby zakaźne. Jest to bardzo ważne, ponieważ w przypadku jakichkolwiek braków warto je uzupełnić.  

Pamiętaj, aby zrobić to jak najwcześniej, ponieważ konieczne jest zachowanie odpowiedniego czasu przed zajściem w ciążę po szczepieniu. Na przykład w przypadku szczepionki na różyczkę zaleca się odczekanie około 3 miesięcy.   

Pozbądź się nałogów 

Uzależnienia od szkodliwych substancji mogą negatywnie wpływać na zdrowie przyszłej matki oraz na prawidłowe rozwijanie się maluszka w łonie matki. Dlatego przed rozpoczęciem aktywnych starań o potomstwo, koniecznie odrzuć nałogi, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie oraz swojemu dziecku.  

Alkohol, papierosy oraz inne używki, takie jak marihuana i inne narkotyki, mogą prowadzić do uszkodzeń płodu lub do innych nieprawidłowości w trakcie ciąży. Odrzucenie substancji uzależniających może być bardzo trudnym procesem. Dlatego warto, abyś rozpoczęła go jeszcze przed podjęciem prób zajścia w ciążę.

Alkohol 

Alkohol z diety przyszłej matki warto całkowicie wykluczyć. Spożywanie go może prowadzić do problemów w trakcie ciąży oraz w przyszłości, już po urodzeniu maluszka.  

Przy regularnym spożywaniu napojów zawierających alkohol może dojść do Zespołu alkoholowego płodu (FAS), który może objawiać się m.in. problemami z jedzeniem i koncentracją, problemami ze snem, problemami z kontrolowaniem swojego zachowania przez dziecko na późniejszych etapach życia oraz uszkodzeniami mózgu i deformacjami fizycznymi. 

Nikotyna 

Palenie w trakcie ciąży może negatywnie wpłynąć na funkcje poznawcze maluszka oraz skutkować problemami behawioralnymi w przyszłości. Powoduje również opóźnienia rozwojowe u dziecka oraz zwiększa ryzyko wystąpienia tzw. zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej.  

Palenie przez przyszłą mamę więcej niż jednej paczki dziennie znacznie podnosi ryzyko uzależnienia od tytoniu przez dziecko w późniejszych etapach życia. Dlatego warto odstawić wyroby tytoniowe i nikotynę jeszcze przed rozpoczęciem planowania ciąży. 

Marihuana lub inne narkotyki 

Narkotyki w różnych formach spożywane przez przyszłą mamę mogą prowadzić do uszkodzenia płodu oraz niedorozwoju w zakresie jego funkcji poznawczych. Skutkiem mogą być również problemy behawioralne u dziecka.  

Kobieta planująca potomstwo powinna odstawić substancje psychoaktywne dla własnego zdrowia oraz, przede wszystkim, dla zdrowia i bezpieczeństwa swojego nienarodzonego maluszka.

Pomoc partnera przy planowaniu ciąży 

Do posiadania potomstwa powinna przygotować się nie tylko przyszła mama, ale również tata. Warto, aby mężczyzna zadbał o higieniczny tryb życia oraz zrezygnował z używek – pomoże to zadbać o jakość nasienia, co może przełożyć się na skuteczność prób poczęcia.  

Twój partner może również wykonać podstawowe badania laboratoryjne (morfologia, badanie moczu) w celu wykluczenia problemów zdrowotnych.  

Bardzo ważne jest równie, abyś otrzymywała od swojego partnera odpowiednie wsparcie. Warto postawić na współpracę i zmienianie nawyków na zdrowsze razem – będzie to dla Was o wiele łatwiejsze. Dobrym sposobem do przygotowania na potomstwo będzie też wspólne poszerzanie wiedzy o ciąży i etapach rozwoju maluszka.

Co, jeśli masz problem z zajściem w ciążę? 

Poczęcie dziecka w przypadku niektórych par jest bardzo szybkie, a w przypadku innych może zająć o wiele więcej czasu. Nie należy się jednak zniechęcać – jest to proces, który może trwać nawet do kilku miesięcy. Wskazana jest cierpliwość i wytrwałość, która pozwoli osiągnąć sukces. 

Jeśli problemy z zajściem w ciążę nie będą ustawać, możesz skonsultować się z lekarzem. Zleci on badania zarówno dla przyszłego taty, jak i mamy. Pozwoli to sprawdzić, co może być powodem braku efektów. Lekarz będzie mógł na tej podstawie wdrożyć odpowiednie rozwiązania, które pomogą Wam w dalszych staraniach.